काठमाडौं । विश्व फुटबलमा समर्थकहरुको महत्व धेरै छ । विश्वमा फुटबल, खेलाडी र टिमका कारण मात्र होइन समर्थकहरुका कारण पनि विशेष बनेको हो । आफ्नो मनपर्ने टिमलाई जिताउनका लागि कुनै हदसम्म पनि जान सक्छन् यिनिहरु ।
समर्थकहरु कहिलेकाँही आफ्नो टिमको समर्थनमा विपक्षीसँग ठूलै झगडा गर्न पनि पछि पर्दैनन् र ठूलो दंगा निम्त्याउँछन् । यो कुरा ट्युनिसियालाई भन्दा बढी कसलाई थाहा होला र ! कुरा हो १९९८ फ्रान्स विश्वकपको, जहाँ ट्युनिसिया र इङ्ल्यान्ड समर्थकबीच ठूलै दंगा भएको थियो ।
१९९८ मा ट्युनिसिया विश्वकप खेल्न फ्रान्स पुगेको थियो । मार्सेमा ट्युनिसियाको पहिलो खेल इङ्ल्यान्डविरुद्ध थियो । तर इङ्ल्यान्डसँग भिडन्त हुनुअघि तीन दिनसम्म मार्सेमा दंगा र हिंसा चल्यो, जसमा ३२ जना घाइते भए । दुई देशका समर्थकबीच खेलभन्दा दुई दिनअघि समस्या सुरु भयो । रक्सीले मातेका इङ्लिस समर्थकहरु मार्सेको सडकहरुमा ट्युनिसिया विरुद्ध नारा लगाउँदै थिए । यसैबीच दुई देशका समर्थकको जम्काभेट भयो र त्यो जम्काभेट अप्रिय दंगामा परिणत भयो ।
स्थानीय पुलिसको हस्तक्षेपका बावजुद सात घन्टासम्म चलेको हुलदंगामा कम्तीमा ३२ जना घाइते भए । सडकका पसल र परिसरहरु ध्वस्त भए । घटनामा दुई बेलायती शल्यक्रियानै गर्नुपर्ने गरि गम्भीर घाइते भए, एकको घाँटी काटिदा अर्कालाई पेटमा चक्कुले चोट लागेको थियो । साथै घटनामा झण्डै ५० जना पक्राउमा परेका थिए । दंगा नियन्त्रणमा लिन प्रहरीले अश्रुग्यास प्रयोग गर्यो । त्यसका बावजुद त्यहाँ लगातार बोतल र मिसाइलहरुको असिना चलिरहेको थियो ।
खेल चाँही हिंसात्मक थिएन । खेलमा कुनै गम्भीर फाउल, कुनै रातो कार्ड र कुनै दुर्व्यवहार भएनन् । कप्तान एलन शियरर र पाउल स्कोल्सको गोलमा इङ्ल्यान्डले ट्युनिसियालाई २-० ले पराजित गर्यो । दोस्रो खेलमा पनि कोलम्बियासँग १-० ले पराजित भएको ट्युनिसियाले अन्तिम खेलमा रोमानियासंग १-१ को बराबरी खेल्यो र समूहको पुछारमा रहँदै घर फर्क्यो ।
२० वर्षपछि यी दुई टिम विश्वकपमा फेरि आमनेसामने भए, रुस २०१८ मा । दुईको भेट समूह चरणको पहिलो खेलमै भएको थियो । फेरि पनि ट्युनिसिया इङ्ल्यान्डसँग पराजित हुन पुग्यो, २-१ को नतिजाले । भलै ट्युनिसिया १९९८ को उक्त घटनाको मुख्य दोषी थिएन । तर घटनामा मुछिएपछि प्रशंसक र देशप्रति ठूलो दाग लाग्यो । जसलाई पखाल्न निरन्तर ट्युनिसियाले गरिरहेको प्रयास यसपाली मंसिर चारबाट कतारमा सुरु हुने विश्वकपमा पनि निरन्तर रहनेछ । साथमा यसपाली भने कम्तिमा नकआउट चरण पुग्ने लक्ष्य पनि त्यसमा सामेल हुनेछ ।
१९५६ मार्च २० मा फ्रान्सबाट स्वतन्त्र भएको एक वर्षपछि ट्युनिसियामा फुटबल संघ स्थापना भएको थियो । फुटबल संघ स्थापनाको २१ वर्षपछि १९७८ मा अफ्रिकी देशले पहिलो पटक विश्वकप खेल्यो । जहाँ समूह चरणको पहिलो खेलमै मेक्सिकोमाथि ३-१ को जित निकाल्यो । जुन विश्वकप इतिहासमा अफ्रिकी टोलीले हासिल गरेको पहिलो जित थियो ।
दोस्रो खेलमा ट्युनिसिया पोल्यान्डसँग १-० ले पराजित भयो । तेस्रो खेलमा साविक विजेता पश्चिम जर्मनीसँग १-१ को बराबरी नतिजा निकाले पनि टोली अघिल्लो चरण पुग्न सकेन । ट्युनिसियाले त्यसपछि चार पटक विश्वकप खेल्यो, जसमा टोलीले १२ खेल मध्धे एक खेल मात्र जितेको इतिहास छ । त्यो जित टोलीले चार वर्षअघि रुसमा पानामामाथि हासिल गरेको थियो ।
२००२ ट्युनिसियाको तेस्रो विश्वकप हो । कोरिया–जापानले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको उक्त विश्वकपमा पनि ट्युनिसिया पहिलो चरणभन्दा अगाडि बढ्न सकेन । पहिलो खेलमा रुससँग २-० ले हार बेहोरेको टोलीले दोस्रो खेलमा बेल्जियमलाई १-१ को बराबरीमा रोकेको थियो । अन्तिम खेलमा आयोजक जापानसँग २-० ले पराजित भएसंगै टोलीको विश्वकप यात्रा टुंगिएको हो ।
तर त्यसको दुई वर्षपछि २००४ मा घरेलु मैदानमा भएको अफ्रिकन कप अफ नेशन्सको उपाधि जित्यो । यसअघि दुई पटक ट्रफी उचाल्न पीडादायी रुपमा असफल भएको टोलीले फाइनलमा मोरक्कोलाई २-१ ले पराजित गर्दै पहिलो अफ्रिकन कप अफ नेसन्स जितेको थियो ।
२००६ मा जर्मन विश्वकप खेले पनि टोलीको नतिजा सुखद रहन सकेन । साउदी अरेबिया, स्पेन र युक्रेन रहेको समूहमा एक अंक मात्र जोडेपछि टोली समूह चरणबाटै घर फर्कियो । त्यसपछि विश्वकपका तीन संस्करणमा अनुपस्थित रहेको टोली चार वर्षअघि रुस विश्वकपबाट विश्व फुटबलको सबभन्दा ठूलो प्रतियोगितामा फर्किएको हो । जहाँ इङ्ल्यान्ड र बेल्जियाविरुद्धका पहिलो दुई खेल हारेपछि टोली समूह चरणबाटै बाहिरियो ।
यसपाली ट्युनिसिया अफ्रिकी छनोटको तेस्रो चरण प्लेअफमा मालीमाथि जित हासिल गर्दै कतारको टिकट काट्न सफल भएको छ । दुई लेगको प्लेअफमा टोली समग्रमा १-० को नतिजासहित विश्वकपलाई छानिएको हो । मालीमा भएको पहिलो लेगमा मुसा सिसेकोले गरेको एउटै गोल ट्युनिसियाका लागि निर्णायक बनेको थियो ।
हेर्नलायक खेलाडी
युसुफ मेसाक्नी (अल अरबी)
पछिल्लो संस्करण घुँडाको चोटका कारण विश्वकप गुमाएका ३२ वर्षे फरवार्ड युसुफ मेसाक्नी टुनिसियाका सबभन्दा अनुभवी खेलाडी हुन् । कतारमा मेसाक्नीको नेतृत्वमा ट्युनिसिया विश्वकपमा दोस्रो चरण जाने लक्ष्यमा हुनेछ ।
मेसाक्नी २०१३ यता कतारी क्लब अल दुहेल क्लबमा आवद्ध छन् । पछिल्लो दुई वर्ष भने उनी लोनमा गएर कतारको अर्को क्लब, अल अरबीबाट व्यावसायिक फुटबल खेलिरहेका छन् । कतार विश्वकपमा उनको अनुभव निकै महत्वपूर्ण रहनेछ ।
उनी एक भर्सटाइल खेलाडी हुन् । मेसाक्नी लेफ्ट ब्याक, लेफ्ट विंग, सेन्टर फर्वार्ड र आक्रामक मिडफिल्डर गरि थुप्रै पोजेसनमा खेल्ने खुवी राख्छन् । कतारमा उनको अनुभवसँगै आइसा लाइदुनी, डिलन ब्रोन, एलिस स्किरी र वाहबी क्याजरीको भूमिकाले पनि ट्युनिसियाको यात्रा निर्धारण गर्नेछ ।
विश्वकपमा ट्युनिसिया
विरुद्ध डेनमार्क (एजुकेशन सिटी रंगशाला)
मंसिर ६ गते, साँझ ६ः४५ बजे
विरुद्ध अस्ट्रेलिया (अल जुनब रंगशाला)
मंसिर १० गते, दिउसो ३ः४५ बजे
विरुद्ध फ्रान्स (एजुकेसन सिटी रंगशाला)
मंसिर १४ गते, राति ८ः४५ बजे
(एजेन्सीहरुको सहयोगमा)
