फाल्गुन ९, २०८१ शुक्रबार | ००:४२:००
शुभमन गिल र मोहमद शामीकाे उत्कृष्ट प्रदर्शनमा भारतको विजयी सुरुआत अर्किड कपः हिलारी सेमिफाइनलमा झापा-११ क्वार्टरफाइनलमा छिरिङले चितवनबाटै एनएसएलको तेस्रो संस्करण खेल्ने फाइनलमा नेपाल र म्यानमारको भेट पक्का, लेबनान र किर्गिस्तान बाहिरिए सावित्राको गोलमा लेबनानविरुद्ध पहिलो हाफमा नेपाललाई अग्रता सहज जित निकाल्दै सुदूरपश्चिम सेमिफाइनलमा लेबनानविरुद्ध खेल्ने सुरुआती रोजाई सार्वजनिक, टोलीमा दुई परिवर्तन म्यानमार फाइनल नजिक नेपालले माउन्टेन एन्ड ट्रेल रेसिङ च्याम्पियनसिपमा सहभागिता जनाउने शुभमन गिल र मोहमद शामीकाे उत्कृष्ट प्रदर्शनमा भारतको विजयी सुरुआत अर्किड कपः हिलारी सेमिफाइनलमा झापा-११ क्वार्टरफाइनलमा छिरिङले चितवनबाटै एनएसएलको तेस्रो संस्करण खेल्ने फाइनलमा नेपाल र म्यानमारको भेट पक्का, लेबनान र किर्गिस्तान बाहिरिए सावित्राको गोलमा लेबनानविरुद्ध पहिलो हाफमा नेपाललाई अग्रता सहज जित निकाल्दै सुदूरपश्चिम सेमिफाइनलमा लेबनानविरुद्ध खेल्ने सुरुआती रोजाई सार्वजनिक, टोलीमा दुई परिवर्तन म्यानमार फाइनल नजिक नेपालले माउन्टेन एन्ड ट्रेल रेसिङ च्याम्पियनसिपमा सहभागिता जनाउने
शनिबारको दिन नेपाली फुटबल

नेपाललाई जित्नैपर्ने दबाब

काठमाडौं । साफ च्याम्पियनसिपमा बंगलादेशविरुद्धको पीडादायी हारपछि नेपाली चेलीहरु पहिलो पटक अन्तर्राष्ट्रिय खेलका लागि घरेलु दशरथ रंगशालाको मैदानमा उत्रिदैछन् ।

नेपाली राष्ट्रिय महिला टोलीले साढे तीन महिनापछि मैदानमा उपस्थिति जनाइरहँदा सम्पूर्ण खेलप्रेमीको यसपाली जसरी भए पनि उपाधि घरमा राख्ने आशा रहनेछ । एक दर्जन फाइनलमा पराजय बेहोरेको नेपालले खेल्दैछ, ‘चारदेशीय अन्तर्राष्ट्रिय महिला च्याम्पियनसिप’ । जहाँ नेपालका प्रतिद्धन्द्धी रहनेछन् लेबनान, किर्गिस्तान र म्यानमार । प्रतियोगिता सोमबारबाट सुरु हुनेछ ।

 राउन्ड रोविन पद्धत्तिमा खेलाइने प्रतियोगितामा शीर्ष दुई टोलीले फाइनलमा स्थान बनाउने भएकाले नेपालले कम्तिमा पनि दोस्रो स्थानमा रहने अपेक्षा रहनेछ । 

विभिन्न प्रतियोगितामा गरि घरेलु भूमीमा नेपालले चारपटक फाइनल खेल हारेको छ । यी सबै नतिजा अब इतिहास भइसके । यसलाई कोट्याइराख्नु जरुरी छैन । किनकी नेपाली चेलीहरु नयाँ सुरुआतको पखाईमा छन् । जुन पखाईलाई सार्थकता दिन शुभचिन्तक फेरि एकपटक राष्ट्रको झण्डा बोकेर प्यारापिट जाने प्रतिक्षामा छन् ।

साफ महिला च्याम्पियनसिपको फाइनलमा प्रतिस्पर्धा गर्दै नेपाल (नीलो) र बंगलादेश , तस्विर सरोज सापकोटा/खेलाडी ।  

के नेपाली समर्थकको आशाअनुसार यसपाली नेपालले उपाधि जित्ला त ? घरेलु समर्थनबाहेक यसपाली नेपालले उपाधि नै जित्ने आधारहरु छन् त ?

पक्कै छन् । पहिलो आधार हो, कागजमा नेपाल लेबनान र किर्गिस्तानभन्दा बलियो टिम हो ।

फिफाको विश्व वरीयतामा लेबनान र किर्गिस्तान नेपालभन्दा पछाडि छन् । जसका कारण नेपालले कुनै पनि कठिनाइविना फाइनलमा स्थान बनाउने अनुमान गर्न सकिन्छ । राउन्ड रोविन पद्धत्तिमा खेलाइने प्रतियोगितामा शीर्ष दुई टोलीले फाइनलमा स्थान बनाउने भएकाले नेपालले कम्तिमा पनि दोस्रो स्थानमा रहने अपेक्षा रहनेछ । म्यानमार भने नेपालभन्दा ४८ स्थानमाथि छ । यो भनिरहँदा नेपालले साढे तीन महिना अगाडिको त्यो फाइनल खेल विर्सनु हुन्न । स्मरण रहोस्ः बंगलादेशले करिब १५ हजार नेपाली समर्थकलाई मौन पारेको थियो । जतिबेला बंगलादेश फिफा वरीयतामा नेपालभन्दा ४० स्थान पछाडि थियो ।

टर्फमा खेलेको कारण खेलाडीलाई सुरुआति केही समय गाह्रो हुन सक्छ । 

दोस्रो अनि महत्वपूर्ण आधार भनेको नेपाली खेलाडीले पछिल्लो ६ महिनायता फुटबलबाहेक अन्य कुरा सोच्न भ्याएका छैनन् । यसपालि ९० खेलको लिगलाई आधार मानेर टोली निर्माण गरिएको छ । दुई चरणमा भएको एन्फा राष्ट्रिय महिला लिगमा गरेको प्रदर्शनका आधारमा मुख्य प्रशिक्षक राजेन्द्र तामाङले टोली तयार पारेको बताएका छन् । लिगको पहिलो चरण सकिएपछि नेपालले साफ च्याम्पियनसिपमा प्रतिस्पर्धा गरेको थियो । नेपाली महिला फुटबलमा अहिलेसम्म यति लामो लिग यसअघि कहिल्यै भएको थिएन । सँधै एक्सपोजरकै बहानामा उम्किरेको उपाधिलाई यो लिगले बल नदिए यति धेरै खेल सञ्चालन गर्नुको औचित्य पनि के त ?

राष्ट्रिय महिला लिगको फाइनलमा प्रतिस्पर्धा गर्दै एपिएफ र पुलिस (नीलो), तस्विर सरोज सापकोटा/खेलाडी ।  

लिगलाई यति धेरै महत्व दिइरहँदा नेपाली फुटबलको वास्तविक चित्र अर्कै छ । लिग भयो, राम्रो भयो । फिटनेशमा संघर्ष गरिरहने खेलाडीलाई यो लिगले केही फाइदा अवश्य पुर्याएको छ । नयाँ खेलाडी पनि जन्माएकै हो । लय गुमाएका र चोटबाट पुनरागमन गरेका खेलाडीले लिगमार्फत नै आफ्नो पूरानो लय समाते पनि ।

तर, लिग र त्यसले आसन्न प्रतियोगिताका लागि नेपाली खेलाडीको तयारीमा गरेको प्रभावमाथि थुप्रै प्रश्न पनि छन् । के लिग प्रतिस्पर्धात्मक थियो ? कसरी खेलाइएको थियो लिग ? कति दिनको अन्तरालमा ?

यो लिगमा कूल ६९ खेल भए । फाइनलअघिका सबै खेल एन्फा मुख्यालय मैदानमा सम्पन्न भएको थियो । विगतका लिगभन्दा केही फरक ढाँचाबाट खेलाइएको यो लिगमा कूल १० टोलीको सहभागिता थियो । राउन्ड रोविन पद्धत्तिमा भएको पहिलो चरणबाट शीर्ष पाँच टोलीले सुपर स्टेज नाम दिइएको दोस्रो चरणमा आफ्नो स्थान सुरक्षित गरेका थिए । डबल राउन्ड रोविन पद्धत्तिमा भएको सुपर स्टेबजबाट शीर्ष चार टोलीले प्लेअफमा स्थान बनाए । इलिमिनेटर र क्वालिफायर शैलीमा प्लेअफ समीकरण तयार भएको थियो । अन्त्यमा एपिएफले दशरथ रंगशालामा भएको फाइनलमा अर्को विभागीय टोली नेपाल पुलिस क्लबमाथि ४-० को फराकिलो जित हासिल गर्यो ।

फाइनलको नतिजाले पनि थाहा हुन्छ, लिगमा एपिएफको एकतर्फी राजका बारेमा । विभाग बाहिरका टोलीले औपचारिकताका लागि मात्र सहभागिता जनाइरहँदा एपिएफले विपक्षीबाट प्रतिस्पर्धा नै पाएन । एपिएफ फेरि पनि अपराजित रहँदै च्याम्पियन बन्यो । एपिएफको पहिलो रोजाईमा खेल्ने ६ खेलाडी राष्ट्रिय टोलीका पनि प्रमूख खेलाडी हुन् । यसको मतलब लिग हुनुपर्ने जस्तो प्रतिस्पर्धात्मक थिएन । र, त्यस्तो लिगको प्रदर्शनलाई आधार मान्दा कुनै पनि अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा धेरै आशा गर्न कठिन हुन्छ ।

 घरेलु लिग र युरोप तथा मध्यपूर्वको एक्सपोजरमा नेपालले यसपाली उपाधि खडेरी तोड्ने आशा गर्न सकिन्छ । अझ महत्वपूर्ण कुरा त नेपाली महिला राष्ट्रिय टोलीप्रति अब सहानुभूति देखाउने छुट भने हुने छैन ।

वाफ महिला च्याम्पियनसिपमा जोर्डनसँग प्रतिस्पर्धा नेपाल (रातो) गर्दै । 

एन्फाको टर्फ मैदानमा यत्रो धेरै समय बिताएका खेलाडीले अब घाँसे मैदानमा प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्नेछ । यद्यपि दशरथ रंगशालामा खेल्नु नेपाली खेलाडीका लागि नौलो होइन । तैपनि लिग टर्फमा खेलेको कारण खेलाडीलाई सुरुआति केही समय गाह्रो हुन सक्छ । खासमा लिगको दोस्रो चरणका सबै खेल दशरथ रंगशालामा गराउने कुरा थियो । तर, यो कुरैमा सीमित रह्यो । पछि एन्फाले कम्तिमा पनि प्लेअफ रंगशालामै खेलाउने भनेर तालिका नै सार्वजनिक गर्यो । तर, यसपालि पनि महिला फुटबल हेपियो । महिला लिग एन्फा पदाधिकारीको महत्वमा परेन । उनीहरुलाई राजनीतिक दल नेपाली कांग्रेसको भातृ संगठन नेपाल लोकतान्त्रिक खेलकुद संघको आयोजनामा भएको सभापति कप प्यारो भयो ।

एन्फाले चाहेको भए सभापति कपलाई आफ्नो मुख्यालयमा सारेर महिला लिगलाई रंगशालामा आयोजना गराउन सक्थ्यो । तर, यस्तो भएन । पदाधिकारीको राजनीतिका कारण सेमिहाङ्मा लिम्बु, साहारा लिम्बु र दीव्या यस्मालीमगर जस्ता युवा प्रतीभाको देशकै पुरानो रंगशालामा खेल्ने सपनाको दोहन भयो ।

लिगको अर्को कमजोरी भनेको व्यस्त तालिका हो । दिन बिराएर खेल्नु पर्दा खेलाडी थकित थिए । उनीहरुले आफ्नो वास्तविक खेल प्रस्तुत गर्नै सकेनन् । खेल प्रस्तुत गर्नु त परको कुरा खेलाडीलाई ९० मिनेट मैदानमा टिक्न पनि गाह्रो भइरहेको थियो । सुपर स्टेजकै कुरा गर्दा एउटा खेलमा वालिङ नगरपालिकाका एकजना खेलाडी लडेर बेहोस् नै भइन् । उनलाई तुरुन्तै अस्पताल लगिएको थियो ।

राष्ट्रिय महिला लिगको च्याम्पियन एपिएफ , तस्विर सरोज सापकोटा खेलाडी ।  

यी बाहेक खोतल्नुपर्ने कुराहरु थुप्रै छन् । यस्तो कर्माकाण्डी लिगले राष्ट्रिय टोलीलाई कति बल दियो होला र !

रेनुका नगरकोटे, प्रीति राई, सरु लिम्बु, सविता रानामगर, अनिता बस्नेत, चन्द्रा भण्डारी र विमला विकको प्रदर्शन लिगमा एकरुपको थियो । लिगकै प्रदर्शनलाई कायम राख्ने हो भने नेपालले आसन्न प्रतियोगितामा राम्रो लाभ लिन सक्छ । बंगलादेशविरुद्धको साफ च्याम्पियनसिप फाइनलमा नेपालका लागि बराबरी गोल फर्काएकी अमिषा कार्कीले च्याम्पियनसिप गुमाउँदै छिन् । ‘लेप्टिनेन्ट’ प्रशिक्षणका कारण भक्तपूरमा रहेकी आर्मीकी यी फरवार्डको अभाव टोलीलाई खड्कनेछ । लिग खेलेका अन्य खेलाडीहरु पूर्ण रुपमा फिट छन् । यसमा जोडौं सावित्रा भण्डारी, रेखा पौडेल र कप्तान अन्जिला तुम्बाप्पो सुब्बाको विदेशी लिग अनुभव ।

भनिन्छ, फुटबलको आँखा हुँदैन । यो भनाई फुटबलमा जस्तोसुकै नतिजा पनि सहजै आउन सक्ने यथार्थमाथि स्थापित छ । तैपनि घरेलु लिग र युरोप तथा मध्यपूर्वको एक्सपोजरमा नेपालले यसपाली उपाधि खडेरी तोड्ने आशा गर्न सकिन्छ । अझ महत्वपूर्ण कुरा त नेपाली महिला राष्ट्रिय टोलीप्रति अब सहानुभूति देखाउने छुट भने हुने छैन ।