’किन्टो पार्टिडो’, यो वाक्यांश मेक्सिकन फुटबलमा श्रापका रुपमा लिइन्छ । वाक्यांशको पहिको शब्द ’किन्टो’ भन्नाले पाँचौं भन्ने बुझिन्छ । त्यसै गरि ’पार्टिडो’ भन्नाले खेललाई बुझिन्छ । मेक्सिकन फुटबल विश्वकपमा पाँचौं खेल श्रापको शिकार बन्दै आएको छ ।
मेक्सिकोले विश्वकपमा पाचौँ खेल अर्थात् क्वार्टरफाइनल खेल्न नसकेको ३६ वर्ष भइसक्यो । सन् १९८६ यता मुलुक अन्तिम आठमा पुग्न सकेको छैन । १९९४ देखि २०१८ सम्म मेक्सिकोले सम्भावित सात मध्ये सबै सात विश्वकप खेलेको छ र टोली सातै पटक अन्तिम १६ सम्म मात्र पुगेको छ ।
मेक्सिको टिमको प्रदर्शनमा एकरुपमा छ । लगातार सात पटक समूह चरणमा सफल हुनु कुनै पनि टिमलाई कठिन छ । तर एकरुपताले मात्र विश्वकप जितिदैन, त्यो एकरुपतामा स्तर पनि हुनुपर्छ भन्ने मेक्सिकोलाई पनि राम्ररी थाहा छ ।
मेक्सिकन समर्थकहरु पनि टिमले अन्तिम १६ को ग्राफ तोडेको हेर्न चाहन्छन् । कतार विश्वकपमा उनीहरुको एउटै चाहना हुनेछ, टोलीले क्वार्टरफाइनल खेलेको हेर्ने । हरेक विश्वकप अगाडि मेक्सिकोमाथि अन्तिम १६ भन्दा माथि जान्छ कि जादैन भन्ने प्रश्न उठने गर्छ । यसको जवाफ मेक्सिकोले आफैले पनि दिन सकेको छैन ।
तर, २०२२ मा मेक्सिकोले यसको जवाफ दिनुपर्छ । त्यसका लागि समूह चरणमा अर्जेन्टिना, साउदी अरेबिया र पोल्याण्डको चुनौती पन्छाउनु पर्नेछ ।
मेक्सिकोका लागि यो विश्वकपमा १७औं सहभागिता हो । मेक्सिको १९३० को पहिलो विश्वकपमा भाग लिने १३ देशमध्यको एक हो । उरुग्वेमा टोलीले पहिलो खेल फ्रान्ससँग खेलेको थियो । पहिलो खेलमा उसले ४–१ को हार बेहोर्नु पर्यो । मेक्सिकोका लागि एक मात्र गोल वान करेनो लाराले गरेका थिए । त्यसपछि उसले बाकी दुई खेल पनि गुमायो ।
मेक्सिकोले सहभागी पहिलो तीन संस्करण १९३०, १९५०, १९५४ कुनैमा पनि अंक जोड्न सकेन । सुरुका तीन संस्करणमा लगातार ९ खेल हारेको मेक्सिकोले चौथो संस्करणमा पहिलो जित हासिल गर्यो । १९५८ मा स्विडेनमा समूह चरणको दोस्रो खेलमा ८८ मिनेट सम्म वेल्ससँग १–१ को बराबरी खेल्दै विश्वकप इतिहासमा पहिलो अंक जोड्यो ।
त्यसको चार वर्षपछि मेक्सिकोले १९६२ मा पहिलो जित दर्ता गरेको थियो । समूह चरणको पहिलो दुई खेल ब्राजिल र स्पेनसँग क्रमशः २–० र १–० को नतिजामा हारेको मेक्सिकोले तेस्रो खेलमा चेकोस्लोभाकियालाई ३–१ को नतिजामा पराजित गर्यो ।
१९३०–१९७० सम्म मेक्सिकोले कुनै सफलता हासिल गरेन । टोलीले सहभागी कुनै पनि विश्वकपमा पहिलो चरण पार गरेन । यो ४० वर्ष मेक्सिकन फुटबल इतिहासकै सबैभन्दा खराब समय थियो । मेक्सिकन फुटबल इतिहासको यस अवधिमा व्यावसायिक लिगहरु भ्रष्टाचार, म्याच फिक्सिङबाट ग्रसित भए । खेलाडीहरुको प्रशिक्षण राम्ररी भएन । यसको असर राष्ट्रिय टोलीको प्रदर्शनमा देखियो । टोलीले विश्वकपमा १७ मध्ये १३ खेलमा हार बेहोर्नु पर्यो । यो अवधिलाई मेक्सिकन फुटबल इतिहासको कालो युग पनि भन्ने गरिन्छ ।
१९७० को मेक्सिको विश्वकप युरोप र दक्षिण अमेरिका बाहिर आयोजना गरिएको पहिलो विश्वकप हो । उत्तरी अमेरिकामा हालसम्म तीनवटा विश्वकप मात्र आयोजना भएको छ । जसमा २ पटक मेक्सिकोले गरेको छ । घरेलु विश्वकपमा मेक्सिको अन्तिम आठ सम्म पुगेको थियो । उसले अहिले सम्म दुईपटक मात्र अन्तिम आठमा स्थान बनाएको छ । दोस्रो पटक विश्वकप आयोजना गर्दा १९८६ मा उसले क्वार्टरफाइनल खेलेको हो ।
१९७० को विश्वकपले मेक्सिकोमा फुटबललाई हेर्ने दृष्टिकोण परिवर्तन गरिदियो । फुटबलको लोकप्रियता झन बढ्न थाल्यो । १९७० को विश्वकप देखि मेक्सिकोलाई बलियो प्रतिद्वन्द्वीका रुपमा हेर्न थालियो । २२औं विश्वकप सम्म आइपुग्दा मेक्सिकोले सधैं बलियो टिम बनेरै उपाधि पछ्याउँदै आएको छ ।
१९९० मा मेक्सिकोलाई विश्वकप र अन्य अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेल्न बन्देज लगाइएको थियो । १९८९ को फिफा विश्व युथ च्याम्पियनसिप छनोट प्रतियोगितामा मेक्सिकोले आफ्नो यु २० टोलीमा चारजना बढी उमेरका खेलाडी खेलाएको पाइएपछि फिफाले प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।
त्यसको चार वर्षपछि मेक्सिकोले अमेरिकामा भएको विश्वकपमा पुनरागमन गर्यो । १९९४ पछि टोलीले आज सम्म कुनै पनि विश्वकप गुमाएको छैन । अमेरिका विश्वकप देखि नै हो मेक्सिको किन्टो पार्टिडो श्रापको सिकार भएको । १९९४ मा बुल्गेरियाले मेक्सिकोलाई पेनाल्टी सुट–आउटमा १–३ गोलले पराजित गर्यो ।
त्यसको चार वर्षपछि टोलीले योर्गान क्लिन्सम्यानको जर्मनीसँग पराजय भोग्नु पर्यो । २००२ मा मेक्सिको महादेशीय प्रतिद्वन्द्वी अमेरिकासँग २–० ले पराजित भयो । अमेरिकाका लागि यो विश्वकप इतिहासकै पहिलो नकआउट जित थियो ।
मेक्सिकोले राफेल मार्क्वेजकै कप्तानीमा २००६, २०१०, २०१४ र २०१८ को विश्वकप खेलेको हो । मार्क्वेज सबैभन्दा धेरै विश्वकप खेल्ने विश्वका तीन खेलाडी मध्येका एक हुन् । उनले पाँच विश्वकप खेल्दा हरेक पटक टिमको नेतृत्व गर्ने सौभाग्य पाए ।
२००६ मा मेक्सिकोले अन्तिम १६ मा अर्जेन्टिनासँग २–१ ले हार्न पुग्यो । त्यसको चार वर्षपछि मेक्सिकोलाई बदला लिने सुनौलो अवसर थियो । तर अर्जेन्टिनाले फेरि पनि मेक्सिकोलाई पराजित गर्यो ।
२०१४ मा मेक्सिको नाटकीय रुपमा विश्वकपबाट बाहिरियो । यसपाली अन्तिम १६ मा उसको बाधक बन्यो नेदरल्याण्ड्स । त्यसको चार वर्षपछि मेक्सिको नेइमार प्रेरित ब्राजिलसँग २–० ले हारेको थियो ।
मेक्सिको, २०१९ यता बार्सिलोना तथा अर्जेन्टिनाका पूर्व प्रशिक्षक जेरार्डो मार्टिनोको नेतृत्वमा छ । कार्लोस भेला र हाभियर हर्नान्डेज ’चिचारिटो’ विना यसपाली मेक्सिको कतार प्रस्थान गर्दै छ ।
विंगर भेलाले दुई वर्ष अगाडि नै रसिया विश्वकप आफ्नो अन्तिम विश्वकप रहेको घोषणा गरेका थिए । त्यसै गरी स्ट्राइकर चिचारिटोको मामलामा प्रशिक्षक मार्टिनोले अन्य सेन्टर फरवार्ड रोजिसकेको बताएका छन् ।
विश्वकपअघि मार्टिनो र मेक्सिकोलाई एउटा कुराले सताइरहेको छ, त्यो हो राउल जिमेनेजको फिटनेस । उल्भसका यी स्ट्राइकर सिजनको सुरुआतमा घुँडाको चोटबाट पीडित थिए । जिमेनेज वर्तमान मेक्सिको टोलीका उच्च गोलकर्ता हुन् । मेक्सिकोबाट उनले २९ गोल गरेका छन् ।
मेक्सिकोका सर्वकालिन उच्च गोलकर्ता चाहिँ चिचारिटो हुन् । उनले राष्ट्रिय टोलीबाट ५२ गोल गरेका छन् । मेक्सिकोले नोभेम्बर २२ मा पोल्याण्डसँग खेलेर कतार विश्वकपको सुरुआत गर्नेछ, त्यसपछि उसले अर्जेन्टिना र साउदी अरेबियासँग खेल्नेछ । जिमेनेजसँगै नेपोलीका लोजानोमाथि सबैको नजर हुनेछ ।
हेर्नलायक खेलाडी
इर्भिङ लोजानो (नेपोली)
२७ वर्षे लोजानो मेक्सिकोका सबभन्दा महंगा खेलाडी हुन् । गत संस्करणको विश्वकपमा साविक विजेता जर्मनीलाई १–० ले स्तब्ध पार्दा लोजानोले नै निर्णायक गोल गरेका थिए ।
२०१६ मा मेक्सिकोको राष्ट्रिय टोलीबाट ‘डेब्यु’ गरेका लोजानोले ५९ अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा १६ गोल गरेका छन् । २०१९ यता उनी इटालियन सिरी ‘ए’को टोली नेपोलीसँग आबद्ध छन् ।
वास्तविक रुपमा लेफ्ट विंग्सको पोजिसनबाट खेल्ने लोजानो राइट विंग्स र स्ट्राइकरको पोजिसनबाट पनि खेल्न सक्षम छन् । सुटिङ र क्रसमा विशेषज्ञता राख्ने लोजानोको प्रदर्शनले कतारमा मेक्सिकोको भाग्य धेरै हदसम्म निर्धारण गर्नेछ ।
विश्वकपमा मेक्सिको
विरुद्ध पोल्यान्ड (रंगशाला ९७४)
मंसिर ६ गते, राति ९ः४५ बजे
विरुद्ध अर्जेन्टिना (लुजाइल आइकोनिक रंगशाला)
मंसिर १० गते, राति १२ः४५ बजे
विरुद्ध साउदी अरेबिया (लुजाइल आइकोनिक रंगशाला)
मंसिर १४ गते, राति १२ः४५ बजे
