दोहास्थित अल बायात रंगशालामा मंसिर चार गते हुने विश्वकप २०२२ को उद्घाटन खेलमा इक्वेडरले आयोजक कतारसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछ ।
इक्वेडरका लागि यो विश्वकपमा चौथो सहभागिता हो । दक्षिण कोरिया र जापानले सन् २००२ मा संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको १७औं संस्करणको विश्वकपमा इक्वेडर पहिलो पटक सहभागी भएको थियो ।
इक्वेडरलाई १६औं शताब्दीमा स्पेनले अधिनमा राखेको थियो । सन् १८२० मा ग्रान कोलम्बियाको नाममा स्वतन्त्रता प्राप्त गर्यो । त्यसको १० वर्षपछि इक्वेडर एउटा सार्वभौम राष्ट्रको रुपमा स्थापित भयो ।
|
इक्वेडरमा फुटबल खेल्न सुरु भएको चाँही १८९९ देखि हो । इक्वेडरको झण्डामा तीन रंग भएकाले इक्वेडर फुटबल टोलीलाई ‘ला ट्रिक्लर’ पनि भनिन्छ । सन् १९२५ मा इक्वेडर फुटबल संघ (इएफए)को स्थापना भयो । एक वर्षपछि उसले फिफाको आधिकारिक सदस्यता लियो । १९३८ अगस्ट ८ मा राष्ट्रिय टोलीले बोलिभियासँग पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेल्यो ।
हुन त इक्वेडरलाई आठ वर्ष अघिनै उरुग्वेमा भएको पहिलो फिफा विश्वकपमा सहभागी हुन आमन्त्रित गरिएको थियो । तर आर्थिक कारण देखाएर टोलीले त्यसलाई अस्विकार गरेको थियो । जसका कारण इक्वेडरले विश्वकपमा पहिलो सहभागिता जनाउनकै लागि ७२ वर्ष प्रतिक्षा गर्नुपर्यो ।
टोलीले १९६० मा पहिलो पटक विश्वकप छनोटमा सहभागिता जनाएको थियो । जहाँ टोली दक्षिण अमेरिकी महारथी अर्जेन्टिनासँग ६–३ को नतिजामा पराजित भएको थियो ।
१९९८ को संस्करणदेखि विश्वकपको दक्षिण अमेरिकी छनोटमा ‘होम एण्ड अवे’ प्रणाली लागू भयो । यसले इक्वेडरको प्रदर्शनमा ठूलो प्रभाव पार्यो । उनीहरुले १९९८ विश्वकप छनोट यात्रामा धेरै महत्वपूर्ण घरेलु खेलहरु जिते । समुद्री सतहबाट दुई हजार आठ सय मिटरको उचाइमा रहेकाले धेरै टोलीहरुले इक्वेडरको मैदानमा कठिनाइहरुको सामना गर्नुपर्यो । तथापि फ्रान्स भ्रमणका लागि टोलीलाई छनोट चरणमा पाँच अंक कमी भयो ।
त्यसपछिको विश्वकप संस्करणका लागि इक्वेडरले १९९९ मा हर्नान डारियो गोमेजलाई प्रशिक्षकका रुपमा टिमको जिम्मेवारी दियो । यसअघि गोमेज कोलम्बियाका प्रशिक्षक थिए । उनको प्रशिक्षणमा कोलम्बियाले १९९८ मा चौथो पटक विश्वकप खेलेको थियो । उनकै प्रशिक्षणमा इक्वेडरले पहिलो पटक विश्वकपको अनुभव गर्यो ।
गोमेजको नेतृत्वमा छनोट चरणमा इक्वेडरले ९ जित, चार बराबरी र पाँच हारको नतिजा निकाल्दै पहिलो पटक एसियाली भूमिमा भएको विश्वकपको टिकट काट्यो । १० देश सम्मिलित दक्षिण अमेरिकी छनोटमा इक्वेडर दोस्रो भएको थियो । यसक्रममा टोलीले छनोटको ११औं खेलमा ब्राजिलमाथि १–० को ऐतिहासिक जित हासिल गरेको थियो । ब्राजिलले यसअघिका २० भेटमा इक्वेडरलाई १८ पटक हराएको थियो भने २ खेलमा बराबरी नतिजा निस्किएको थियो । त्यसयता पनि यी दुई टोली बाह्र पटक आमनेसामने भइसकेका छन् । जसमा इक्वेडरले एक पटक मात्र जितेको छ । विश्वकप २००२ को छनोट प्रतियोगितामा टोलीका लागि अगस्टिन डेल्गाडोले सर्वाधिक ९ गोल गरेका थिए ।
विश्वकपको पहिलो सहभागितामा इक्वेडरले समूह चरणमा मेक्सिको, इटाली र क्रोएसियासँग प्रतिस्पर्धा गरेको थियो । पहिलो खेलमा इक्वेडर तीन पटकको च्याम्पियन इटालीसँग २–० ले पराजित भयो । इटालीका लागि दुवै गोल क्रिस्टियन भियरीले गरेका थिए ।
त्यसपछि इक्वेडरले मेक्सिकोसँग दोस्रो खेल खेल्यो । जहाँ टोली २–१ को नतिजामा निराश भयो । तेस्रो खेलमा क्रोएसियालाई १–० ले पराजित गरे पनि इक्वेडरले नकआउट चरणको ढोका खोल्न सकेन । समूह चरणबाटै घर फर्कियो । इक्वेडरका लागि मेक्सिकोविरुद्धको खेलमा अगस्टिन डेल्गाडोले गोल गरे । त्यो विश्वकपमा इक्वेडरको तर्फबाट भएको पहिलो गोल थियो । यसैगरी क्रोएसियालाई हराउँदा चाँही एडिसन मेन्डेजले टोलीका लागि गोल गरेका थिए । उनको गोलबाट इक्वेडरले विश्वकपमा पहिलो जित हासिल गरेको थियो ।
|
टिमले खराब प्रदर्शन गरेपछि प्रशिक्षक गोमेजले राजीनामा दिए । उनको स्थानमा इएफएले लुइस फर्नान्डो स्वारेजलाई नियुक्त गर्यो । स्वारेजको नेतृत्वमा इक्वेडरले २००६ मा दोस्रो विश्वकप खेल्यो । १० देश सम्मिलित महादेशीय छनोटमा इक्वेडर तेस्रो स्थान हासिल गर्दै जर्मनीका लागि योग्य बनेको थियो ।
विश्वकप २००६ मा इक्वेडर दोस्रो चरण सम्म पुग्यो । समूह चरणको पहिलो खेलमा पोल्याण्डलाई २–० ले हराएको इक्वेडरले दोस्रो खेलमा कोस्टारिकामाथि ३–० को सहज जित निकाल्दै एक खेल अगाडि नै नकआउट चरणमा स्थान पक्का गरेको थियो । अन्तिम खेलमा इक्वेडर आयोजक जर्मनीसँग ३–० ले पराजित भए पनि त्यसले टोलीको यात्रामा कुनै अशर गरेन ।
पहिलो पटक नकआउट चरण खेल्ने क्रममा इक्वेडरले अन्तिम १६ मा डेविड बेकह्याम, स्टेभन जेरार्ड, फ्रयांक लाम्पार्ड र वायन रुनीलगायतका विश्व फुटबलका स्टार खेलाडीहरु सम्मिलित इङ्ल्यान्डसँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्यो । जहाँ इङ्ल्यान्डको सुनौलो पुस्तासँग टोली १–० को नतिजामा पराजित हुन पुग्यो । खेलको एक मात्र गोल इङ्ल्यानडका कप्तान डेविड बेकह्यामले गरेका थिए ।
लगातार दुई संस्करणको विश्वकप खेलेपछि इक्वेडरले आफ्नो आत्मसम्मानमा उल्लेखनीय वृद्धि देख्यो । खेलाडीहरु क्षमतामा विश्वास गरिरहेका थिएनन् । २००६ को विश्वकपपछि भने खेलाडीहरुले आफूहरु ठूला प्रतियोगिताका लागि सक्षम भएको विश्वास गरे । केही राम्रा खेलाडीहरु ठूला विदेशी क्लबको नजरमा परे । विश्वकपको त्यही संस्करणपछि इक्वेडरका खेलाडीहरु विदेशी क्लबमा जान थालेका हुन् ।
एन्टोनियो भ्यालेन्सियालाई यसको राम्रो उदाहरणका रुपमा लिन सकिन्छ । सर एलेक्स फर्गुसनको नजरमा परेका उनी म्यान्चेस्टर युनाइटेडमा अनुबन्धित भए । उनले त्यहाँ १० वर्ष बिताए । भ्यालेन्सिया जस्तो खेलाडी भएकोमा इक्वेडरलाई पक्कै पनि गर्व छ ।
२०१० मा इक्वेडर मात्र एक अंकले विश्वकपबाट टाढा रह्यो । छैटौं स्थानमा रहेर छनोट प्रतियोगिता टुङग्याएको इक्वेडर पाचौं स्थानको उरुग्वे भन्दा एक अंकले मात्र पछाडि थियो । विश्वकप पुर्याउन असफल प्रशिक्षक सिकस्टो भिच्विटलाई २०१० अगस्टमा कोलम्बियन रेनाल्डो रुएडाले प्रतिस्थापन गरे ।
रुएडाले टिममा धेरै घरेलु खेलाडीहरुलाई प्राथमिकता दिए । रुएडाको प्रशिक्षणमा इक्वेडर २०१४ को विश्वकप छनोटमा चौथो हुँदै तेस्रो पटक विश्वकप खेल्नका लागि तयार भयो । छनोटमा इक्वेडरका लागि फिलिपे काइसेडोले सात गोल गरे ।
यसबीच विश्वकप छनोटको उत्कर्षमा रहँदा इक्वेडर फुटबलमा एउटा दु:खद घटना भयो । २०१३ जुलाई २९ मा टिमका स्ट्राइकर क्रिस्टियन बेनिटेजको हृदयघातका कारण २७ वर्षको उमेरमा निधन भयो । २००५ मा इक्वेडर राष्ट्रिय टोलीको जर्सी लगाएका बेनिटेज टिमका महत्वपूर्ण खेलाडी थिए । उनले २००६ को जर्मन विश्वकप पनि खेलेका थिए । उनले राष्ट्रिय टोलीबाट ५८ पटक देशको प्रतिनिधित्व गर्दा २८ गोल गरे । २०१४ को विश्वकप छनोटमा पनि उनले ४ गोल गरेका थिए ।
बेनिटेजको निधनले देशलाई शोकमा पुर्यायो । उनको मृत्युको सामना गर्न इक्वेडरलाई धेरै गाह्रो भयो । यद्यपि टोलीले विश्वकपमा स्थान बनायो । उनको मृत्युपछि इएफएले उनले लगाउने जर्सी नम्बर ११ लाई सधैंका लागि ‘रिटायर’ गर्ने घोषणा गर्यो । तर ब्राजिल विश्वकपमा फिफा नियमका कारण इक्वेडरले ११ नम्बरलाई टोलीमा पुन:स्थापना गर्यो । पछि उक्त नम्बर फिलिपे काइसेडोलाई दिइयो ।
|
२०१४ मा इक्वेडरले बेनिटेजको सम्झनालाई प्रेरणाको स्रोत बनायो । पछिल्ला दुई संस्करण भन्दा राम्रो प्रदर्शन गर्न टिमका लागि यो भन्दा ठूलो प्रेरणा अरु हुन सक्दैन थियो । उत्कृष्ट प्रदर्शनका साथै फ्रान्सलाई बराबरीमा रोकनुका साथै हन्डुरसलाई हराउनु इक्वेडरको ठूलो सफलता थियो । तर स्विट्जरल्यान्डसँग पराजित हुँदा टोली नकआउट चरण पुग्न सकेन ।
प्रतियोगितामा यात्रा धेरै लामो नभए पनि इक्वेडर एक पूर्ण टोलीका रुपमा ब्राजिल पुगेको थियो । पछिल्ला विश्वकप भन्दा यो पाली धेरै अनुभव भएका खेलाडी थिए । इक्वेडरका खेलाडीहरु विदेशका उच्चस्तरीय लिगहरुमा व्यावसायिक फुटबल खेलिरहेका थिए । उनीहरुलाई दबाब र जिम्मेवारी कसरी सम्हाल्ने भन्ने कुरा राम्ररी थाहा थियो । त्यसैले पनि २०१४ विश्वकपको त्यो टिमलाई इतिहासकै उत्कृष्ट राष्ट्रिय टोली मान्ने धेरै छन् ।
चार वर्षपछि २०१८ मा इक्वेडरले विश्वकप छनोटमा १० हार बेहोर्यो । फलस्वरूप समूहको आठौं स्थानमा रहँदै उसले रसिया विश्वकप गुमायो ।
इक्वेडरले महादेशीय छनोटको तेस्रो स्थानमा रहेर कतार विश्वकपको टिकट काटेको हो । छनोटका कुल १८ खेलमा इक्वेडरले आठ जीत, पाँच बराबरी र ६ हारको नतिजा निकालेको थियो ।
इक्वेडरलाई चौथो पटक विश्वकपमा पुर्याउन माइकल एस्ट्राडाले सर्वाधिक ६ गोल गरेका थिए । त्यसैगरि इनर भ्यालेन्सिया र सोलोमान रोन्डानले चार–चार गोल गरेका थिए ।
विश्वकपमा इक्वेडर
विरुद्ध कतार (अल बायात रंगशाला)
मंसिर चार गते, राति ९ं:४५ बजे
विरुद्ध नेदरल्यान्ड्स (खलिफा अन्तर्राष्ट्रिय रंगशाला)
मंसिर ९ गते, राति ९:४५ बजे
विरुद्ध सेनेगल (खलिफा अन्तर्राष्ट्रिय रंगशाला)
मंसिर १३ गते, राति ८:४५ बजे
हेर्नलायक खेलाडी
इनर भ्यालेन्सिया (फेनेरबाचे)
इक्वेडरले विश्वकपमा सुखद प्रदर्शनको दावी गरिरहँदा इनर भ्यालेन्सिया यसपाली पनि टोलीका मुख्य खेलाडी हुनेछन् ।
७४ अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेल्दै सर्वाधिक ३५ गोल गरेका उनीबाट इक्वेडरले कतारमा उच्च स्कोरिङ फर्म अपेक्षा गर्नेछ ।
विश्वकपको समूह ‘ए’बाट आयोजक कतार, अफ्रिकी कप अफ नेशन्सको विजेता सेनेगल र युरोपेली महारथी नेदरल्यान्ड्सको चुनौती पन्छाएर नकआउट चरण प्रवेश गर्ने हो भने इक्वेडरका लागि भ्यालेन्सियाले आठ वर्षअघि ब्राजिलमा गरेको प्रदर्शन दोहोर्याउनु पर्नेछ ।
ब्राजिलमा आठ वर्षअघि सम्पन्न विश्वकपमा चार गोल गर्दै उनले विश्व फुटबलका महारथी क्लबहरुको ध्यान आफूतिर तानेका थिए ।
कतारमा उनलाई युवा मिड्फिल्डर मोसेस काइसेडो, विंगर गोन्जालो प्लाटा तथा रक्षकहरु पिएरो हिनक्यापीलगायतको साथ मिल्नेछ ।
(एजेन्सीहरूको सहयोगमा)
