काठमाडौं । त्रिपुरेश्वरस्थित राखेप कभर्डहल सोमबारदेखि एक साता घरेलु भलिबल समर्थकले खचाखच भरिनेछ । लगातार तेस्रो पटक सेन्ट्रल एसियन भलिबल एसोसिएसन (काभा) महिला च्यालेन्ज कपको उपाधि जित्ने नेपाली टोलीको समर्थनमा उपस्थित समर्थकको तालीले पूरा त्रिपुरेश्वर नै गुञ्जायमान बन्नेछ ।
बंगलादेशमा भएका पछिल्ला दुई संस्करणको च्याम्पियन भएपछि नेपालले तेस्रो संस्करण आफैं आयोजना गर्दै छ । जेठ ८ देखि १४ सम्म हुने प्रतियोगितामा नेपालसहित भारत, श्रीलंका, बंगलादेश, माल्दिभ्स, काजकिस्तान, किर्गिस्तान र उज्वेकिस्तान गरी आठ राष्ट्रका खेलाडी आमनेसामने हुनेछन् ।
सहभागी टोलीलाई दुई समूहमा विभाजन गरिएको छ । समूह ‘ए’ मा नेपालले दक्षिणी छिमेकी भारतसँगै दक्षिण एसियाली अर्को प्रतिद्वन्द्वी बंगलादेश र मध्य एसियाको किर्गिस्तानसँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । अर्को समूह ‘बी’मा श्रीलंका, माल्दिभ्स, काजकिस्तान र उज्वेकिस्तान छन् । भारत र काजकिस्तान यो प्रतियोगिताका नयाँ टोली हुन् । दुवै समूहका विजेता र उपविजेताले सेमिफाइनल यात्रा गर्नेछन् ।
प्रतियोगिताको पहिलो खेल सोमबार बिहान उज्वेकिस्तान र श्रीलंकाबीच हुनेछ ।
नेपालको एउटै लक्ष्य उपाधिमाथि ह्याट्रिक गर्नु हुनेछ । ढाकामा एभिसी सेन्ट्रल जोन महिला भलिबल च्याम्पियनसिपका नाममा भएका पछिल्ला दुई संस्करण जितेको नेपाली टोलीलाई यसपालि घरेलु भूमिको फाइदा हुने भएकाले लक्ष्य स्वाभाविक देखिन्छ ।
दुई संस्करणको स्मरण गर्दा नेपालले कुल ११ खेल खेलेको थियो । त्यसमा माल्दिभ्समाथि ३ जित हासिल गरेको थियो भने बंगलादेश, किर्गिस्तान र उज्वेकिस्तानलाई समान दुई तथा अफगानिस्तान र श्रीलंकालाई समान एक पटक पराजित गरेको छ ।
इतिहासमा काभा च्यालेन्ज कप
विगतमा दुई पटकमात्र भएको प्रतियोगिताको इतिहास खासै लामो छैन । बंगलादेशको ढाकामा भएका दुवै संस्करणमा नेपालले उपाधिमा कब्जा जमाएको थियो । २०७६ र २०७८ सालमा भएका पछिल्ला दुई प्रतियोगिता एभिसी सेन्ट्रल जोन महिला भलिबल च्याम्पियनसिपका नाममा भएको थियो । यसपालीबाट प्रतियोगितामा थप सहभागिलाई आमन्त्रण गरेर विगतको तुलनामा अझै परिस्कृत रुपमा काभा महिला च्यालेन्ज कपको नाममा गरिन लागेको हो ।
पहिलो संस्करण
काभा महिला भलिबल च्यालेन्ज कपको पहिलो संस्करण २०७६ कात्तिकमा बंगलादेशमा भएको थियो । ढाकामा भएको प्रतियोगितामा नेपाल, बंगालादेश, माल्दिभ्स, किर्गिस्तान र अफगानिस्तानले सहभागिता जनाएका थिए ।
समूह चरणमा एकअर्काविरुद्ध एक-एक खेल खेलेपछि शीर्ष दुई टोली उपाधिका लागि भिडेका थिए । जहाँ नेपाल र माल्दिभ्स फाइनलका लागि लायक भएका थिए । नेपाल शीर्षस्थानमा रहँदै फाइनल पुग्दा माल्दिभ्स दोस्रो स्थानमा थियो ।
फाइनलमा नेपालले माल्दिभ्सलाई हराउँदै उपाधि उचाल्दा किर्गिस्तानले आयोजक बंगलादेशमाथि जित हासिल गर्दै तेस्रो स्थान हासिल गरेको थियो ।
दोस्रो संस्करण
काभा महिला च्यालेन्ज कपको दोस्रो संस्करण पनि बंगलादेशमै भएको थियो । २०७८ पुसमा भएको प्रतियोगितामा साबिक विजेता नेपाल, आयोजक बंगलादेश, साबिक उपविजेता माल्दिभ्स, उज्वेकिस्तान र श्रीलंका गरी ५ राष्ट्रको सहभागिता थियो ।
प्रतियोगितामा श्रीलंका र उज्वेकिस्तान नयाँ टिमका रूपमा थपिँदा पहिलो संस्करण खेलेको अफगानिस्तानले भने सहभागिता जनाएको थिएन । यस पटक पनि अघिल्लो संस्करण जस्तै लिग चरणमा एक-अर्काविरुद्ध एक-एक खेल खेलेपछि शीर्ष दुई टोलीले उपाधिका लागि प्रतिस्पर्धा गरेका थिए ।
विजेताका रूपमा नेपाल तथा दोस्रो स्थानमा रहेर उज्वेकिस्तान फाइनल यात्रा तय गर्न सफल भए । फाइनलमा नेपालले उज्वेकिस्तानलाई पराजित गर्दै उपाधि रक्षा गरेको थियो । यसैगरी श्रीलंका किर्गिस्तानलाई हराउँदै तेस्रो भएको थियो । आयोजक बंगलादेश र साबिक उपविजेता मल्दिभ्सको यात्रा भने समूह चरणमै सीमित रह्यो ।
यस्ता छन् प्रतिस्पर्धी:
विश्व भलिबल महासंघले जारी गरेको पछिल्लो महिला वरियतामा ६१ देशमात्र समेटिएका छन् । त्यसमा काभा च्यालेन्ज कप खेल्नेमध्ये काजाकिस्तानमात्र वरियताक्रममा समेटिएको छ । काजाकिस्तानको विश्व वरियता ४५औं हो । काभा च्याम्पियनसिप खेल्ने अन्य देशहरु वरियतामा समेत अटाउन सकेका छैनन् ।
नेपाल
आयोजक नेपाल प्रतियोगिताको सर्वाधिक सफल टोली हो । नेपालले अघिल्लो दुवै संस्करणमा अपराजित रहँदै उपाधि जितेको थियो ।
पहिलो संस्करणको फाइनलमा माल्दिभ्समाथि २५-१३, २५-१२, २५-८ को सोझो सेटमा जित हासिल गरेको नेपालले दोस्रो संस्करणको फाइनलमा पाँच सेटसम्म संघर्ष गर्दै उज्वेकिस्तानमाथि २६-२४, २४-२६, २५-१५, २२-२५, १५-१० को नतिजा निकालेको हो ।
राखेप कभर्डहलमा सोमबार किर्तिस्तानसँग खेल्दै नेपालले उपाधि ह्याट्रिक अभियानमा प्रतियोगिता सुरु गर्नेछ ।
उज्वेकिस्तान
दुई वर्षअघि ढाकामा उपविजेता बनेको उज्वेकिस्तानको काभा महिला च्यालेन्ज कपमा यो दोस्रो सहभागिता हो । पहिलो सहभागितामै फाइनल पुग्न सफल मध्यएसियाली टोलीलाई प्रतियोगिताको मुख्य दाबेदारमध्ये एक मानिएको छ । उज्वेकिस्तानले सोमबार उद्घाटन खेलमा श्रीलंकासँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ ।
बंगलादेश
दुई संस्करणको आयोजक बंगलादेश काभा महिला च्यालेन्ज कपको असफल टिम भन्न हिच्किचाउनुपर्दैन । टोलीले आफ्नै मैदानमा पनि दुवै पटक फाइनल यात्रा गर्न सकेन ।
पहिलो संस्करणमा चौथो स्थान हासिल गरेको बंगलादेशले दोस्रो पटक भने समूह चरणबाटै यात्रा टुंग्याएको थियो । यसपालि फरक भाग्य लेख्ने उद्देश्यका साथ काठमाडौं यात्रा गरेको टोलीले सोमबार दक्षिण एसियाको महारथी भारतसँग खेल्दै प्रतियोगिता सुरु गर्नेछ ।
माल्दिभ्स
यसअघिका दुवै पटक सहभागिता जनाएको माल्दिभ्सका लागि पहिलो संस्करण निकै स्मरणीय छ । बंगलादेशबाट काभा महिला च्यालेन्ज कपको सुरुआत हुँदा माल्दिभ्सले फाइनल यात्रा तय गरेको थियो ।
दोस्रो पटक भने टोली समूह चरण पार गर्न सफल भएन । यसपालि तेस्रो संस्करणमा माल्दिभ्सले पहिलो दिन नै काजकिस्तानसँग खेल्दै प्रतियोगिता सुरु गर्नेछ ।
किर्गिस्तान
किर्गिस्तानले पनि अघिल्ला दुवै संस्करणमा सहभागिता जनाएको छ । पहिलो संस्करणमा तेस्रो स्थान हासिल गरेको किर्गिस्तान दोस्रो संस्करणमा चौथो भएको थियो ।
भारत
दक्षिण एसियाली खेलकुदमा निर्विवाद महारथीको हैसियत बनाएको भारतले काभा महिला च्याम्पियनसिपमा सहभागिता जनाउन लागेको यो पहिलोपल्ट हो । अन्य खेलजस्तै भलिबलमा पनि भारत यो क्षेत्रमा अग्रणी छ । यही कारण पहिलो पटक खेल्न लागेको भए पनि भारतलाई प्रतियोगितामा उपाधिको मुख्य दाबेदार मानिएको छ । टोलीले सोमबार बंगलादेशसँग खेल्दै प्रतियोगिता सुरु गर्नेछ ।
श्रीलंका
श्रीलंकाले गत संस्करणबाट प्रतियोगितामा ‘डेब्यु’ जनाएको थियो । सहभागिताको पहिलो अवसरमै तेस्रो स्थान हासिल गरेका कारण श्रीलंकालाई यसपालि पनि विपक्षीहरूले कमजोर आँकेर बेवास्था गर्ने छैनन् । तर, पारम्परागत शक्तिका रूपमा नेपाल र उज्वेकिस्तानको उपस्थिति रहेको प्रतियोगितामा नयाँ टोलीका रूपमा भारत र किर्गिस्तानसमेत थपिएकाले श्रीलंकाको यात्रा धेरै लामो नहुने अनुमान छ ।
काजकिस्तान
मध्य एसियामा खेलकुदको इतिहास लामो छ । शारीरिक रूपमा पनि दक्षिण एसियालीको तुलनामा बलिया र अग्ला हुने भएकाले काजकिस्तानलाई पहिलो पटक सहभागिता जनाउन लागेको भए पनि उपाधि दाबेदारमध्ये एकका रूपमा लिइएको छ । तथापि नयाँ टोली भएकाले काजकिस्तान अहिलेसम्म प्रतियोगिताको ‘डार्कहर्स’ हो ।
