महिला फुटबल

राष्ट्रिय खेलकुदमा नियम मिच्दै भइरहेछ फुटबल

पोखरा । बागमती प्रदेशको महिला फुटबल टोलीले नवौं बृहत राष्ट्रिय खेलकुदअन्तर्गत महिला फुटबल प्रतियोगिताको उद्घाटन खेलमा बिहीबार विभागीय टोली नेपाल पुलिस क्लबसँग प्रतिस्पर्धा गर्यो ।

स्याङजाको वालिङमा जारी महिला फुटबलमा शुक्रबार पनि बागमतीले लुम्बिनी प्रदेशसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछ । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)ले बनाएको तालिकाअनुसार फुटबलका पुरुष र महिला दुवै स्पर्धामा लगातार २४ घण्टाको फरकमा हुने थुप्रै खेलमध्ये यो एउटा उदाहरणमात्र हो ।

‘फुटबलजस्तो कडा शारीरिक प्रतिस्पर्धा हुने खेलमा खेलाडीको मांसपेशी यथाअवस्थामा आइपुग्न धेरै समय लाग्छ । राम्ररी ‘रिकभर’ नभइ पुनः अर्को खेल खेले चोटको सम्भावना धेरै हुन्छ । त्यही भएर फिफाले कम्तिमा ४८ घण्टाको फरक हुनुपर्ने नियम बनाएको हो । तर यहाँ भट्टाभट खेल भइरहेका छन्,’ नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीका पूर्व कप्तान एवं एन्फाका कार्यवाहक प्राविधिक निर्देशक हरि खड्का भन्छन् ।

विश्व फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाको मापदण्डअनुसार फुटबलमा एउटा खेलपछि अर्को खेल गराउन कम्तिमा ४८ घण्टाको फरक हुनु अनिवार्य छ । अझ कोभिड १९ को महामारीपछि यो प्रावधानमा दुई खेलबीचको अन्तर अझ बढाइएको छ । खेलाडीले पर्याप्त मात्रामा आरामको मौका दिँदै चोटको सम्भावना न्युनीकरण गर्नका लागि फिफाले धेरै अनुसन्धानपश्चात यस्तो प्रावधान राखेको हो ।

‘फुटबलजस्तो कडा शारीरिक प्रतिस्पर्धा हुने खेलमा खेलाडीको मांसपेशी यथाअवस्थामा आइपुग्न धेरै समय लाग्छ । राम्ररी ‘रिकभर’ नभइ पुनः अर्को खेल खेले चोटको सम्भावना धेरै हुन्छ । त्यही भएर फिफाले कम्तिमा ४८ घण्टाको फरक हुनुपर्ने नियम बनाएको हो । तर यहाँ भट्टाभट खेल भइरहेका छन्,’ नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीका पूर्व कप्तान एवं एन्फाका कार्यवाहक प्राविधिक निर्देशक हरि खड्का भन्छन् ।

राष्ट्रिय खेलकुद परिषदका फुटबल मुख्य प्रशिक्षक अरुणा गुरुङलाई फुटबलको सामान्य मापदण्ड पनि पालना नगरी प्रतियोगिता गर्न मिल्छ भनेर खेलाडी डटकमले सोधेको थियो । गुरुङले हचुवा पारामा उत्तर दिइन, ‘मिल्छ, मिल्दैन थाहा छैन । यहाँ खेल भइरहेको छ । टाइसिट आइसक्यो । अब फेर्न सम्भव हुँदैन ।’

एन्फाको सचिवालयले भने राष्ट्रिय खेलकुदको आयोजक राष्ट्रिय खेलकुद परिषदले सात दिनको बीचमा ११ टोली सहभागी रहेको प्रतियोगिता सम्पन्न गर्नुपर्ने भनेकाले बाध्यतापूर्वक यस्तो खेलतालिका बनाउनुपरेको बताए । उनले भने, ‘राष्ट्रिय खेकलुदको नाममा सब झारो टार्ने काम भइरहेको छ । फुटबलको मर्ममाथि नै प्रहार गरेर गरिने प्र्रतियोगिताले फुटबल विकासमा कुनै योगदान गर्दैन । बरु यसले खेलको भावना मार्ने र समग्रमा खेलको विनास गर्ने काम गर्छ ।

राष्ट्रिय खेलकुद परिषदका फुटबल मुख्य प्रशिक्षक अरुणा गुरुङलाई फुटबलको सामान्य मापदण्ड पनि पालना नगरी प्रतियोगिता गर्न मिल्छ भनेर खेलाडी डटकमले सोधेको थियो । गुरुङले हचुवा पारामा उत्तर दिइन, ‘मिल्छ, मिल्दैन थाहा छैन । यहाँ खेल भइरहेको छ । टाइसिट आइसक्यो । अब फेर्न सम्भव हुँदैन ।’

‘कुन टिममा कसले खेल्न पाउने भनेर कार्यविधिमा प्रष्टसँग उल्लेख गरिएको छ । त्यसअनुसार एनआरएनएको टिमबाट खेल्नका लागि कम्तिमा एक सय ८० दिन विदेशमा बसेर एनआरएन कार्ड लिएको हुनुपर्छ । तर, केही दिनअघिमात्र नेपालको राष्ट्रिय टोलीबाट खेलेका खेलाडीलाई एनआरएनएको टिमबाट खेलाइएको छ । अब आयोजक राखेप र एन्फाले उनीहरु गैह्र आवासीय नेपाली भएको प्रमाणित गर्नुपर्छ,’

पुरुष फुटबलमा बिहीबार एनआरएनएले नेपाली राष्ट्रिय खेलाडीलाई सहभागी गराएको भन्दै चर्को विरोध भएको थियो । प्रदेश एकले एनआरएनएको टिममा गैह्र आवासीय नेपाली नै हुनुपर्ने भन्दै विरोध जनाएपछि प्रदेश एक र एनआरएनएबीचको उद्घाटन खेल झण्डै डेढ घण्टा ढिलो गरि सुरु भएको थियो ।

प्रदेश एकका व्यवस्थापक प्रकाश मल्लले राष्ट्रिय खेलकुदको लागि आफैले बनाएको कार्यविधि र फिफाको अनिवार्य मापदण्ड पनि मिचिएकोमा आक्रोष पोखे ।

‘कुन टिममा कसले खेल्न पाउने भनेर कार्यविधिमा प्रष्टसँग उल्लेख गरिएको छ । त्यसअनुसार एनआरएनएको टिमबाट खेल्नका लागि कम्तिमा एक सय ८० दिन विदेशमा बसेर एनआरएन कार्ड लिएको हुनुपर्छ । तर, केही दिनअघिमात्र नेपालको राष्ट्रिय टोलीबाट खेलेका खेलाडीलाई एनआरएनएको टिमबाट खेलाइएको छ । अब आयोजक राखेप र एन्फाले उनीहरु गैह्र आवासीय नेपाली भएको प्रमाणित गर्नुपर्छ,’ २–० ले पराजित भएको खेलपछि एनआरएनएविरुद्ध प्रोटेस्ट दर्ता गराएका व्यवस्थापक मल्लले भने, ‘फुटबलका सामान्य नियमहरु पनि पालना भएका छैनन् । दिनहुँ खेल्नुपर्ने अवस्था छ । यस्तो झारो टार्ने पारामा गरिएको प्रतियोगितालाई राष्ट्रिय खेलकुद भन्न मिल्दैन । बरु टोल कप व्यवस्थित हुन्छ ।’