काठमाडौं । इङ्ल्यान्डलाई १-० ले पराजित गर्दै आइतबार स्पेनले पहिलो पटक फिफा महिला विश्वकपको उपाधि उचाल्यो ।
फाइनल समापनसँगै एक महिना लामो फुटबल मेलाको अन्त्य भएको छ । सम्रगमा यसपालीको विश्वकप विगतका विश्वकपभन्दा केही रोचक रह्यो । फुटबललाई नजिकले बुझेकाहरुले यसपाली अस्ट्रेलिया र न्युजिल्यान्डले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको विश्वकपमा केही फरक महसुस गरे । एक त अविस्वसनीय खेलहरु अर्को पूर्वाधारका हिसाबले पनि भिन्न ।
महिला फुटबल एक दशक अगाडिसम्म पनि पुरुष फुटबलभन्दा निकै पछाडि थियो । अहिले पनि छ । तर, यसपालीको विश्वकपले महिला फुटबलले फड्को मारेको प्रष्ट देखायो । दर्शकहरुको चाँप एकातिर, खेलाडीहरुको स्तरीय प्रदर्शन अर्कोतिर । यी दुई विषयको मिश्रण बडो गज्जबको थियो ।
महिला फुटबल अब यो भन्दा बढी कहाँसम्म जानेछ ? आगामी दिनको लागि यो प्रतियोगिताले थुप्रै चुनौतीहरु थपिदिएको छ ।
यसपाली महिला विश्वकपको मुख्य आकर्षण भनेकै ३२ टोलीहरुको सहभागिता थियो । गत संस्करणसम्म २४ टोलीले विश्वकपमा प्रतिस्पर्धा गर्थे । ३२ टोलीहरुको सहभागिता हुँदा प्रतियोगिताको लोकप्रियता घट्ने हो की भन्नेमा शंका थियो । तर, त्यस्तो भएन, उल्टै नयाँ टोलीहरु पूराना बलिया टोलीहरुमाथि हाबी भए ।
पछिल्ला विश्वकपहरुमा एउटै कथा दोहोरिन्थ्यो । राम्रा टोलीहरु सँधै कमजोर टोलीहरुमाथि हाबी हुन्थे । स्कोरलाइन फराकिलो हुन्थ्यो । यसपाली पनि यस्तै कथाहरु दोहोरिने अनुमान गरिएको थियो । पहिलोपटक विश्वकप खेलिरहेका हाइटी, फिलिपिन्स र मोरक्कोहरुलाई कसैले गनेका थिएनन् ।
तर, जस्तो अनुमान गरिएको थियो, त्यसको ठ्याक्कै उल्टो भयो । प्रतियोगितामा अनपेक्षित नतिजाहरु निस्किए । कमजोर मानिएका टोलीको प्रभाव कत्तिको थियो भन्ने जर्मनी समूह चरणबाटै बाहिरिनुले पनि प्रष्ट पार्छ । जर्मनी समूह चरणबाट बाहिरिनुको एउटै कारण थियो, कोलम्बियासँगको पराजय । इन्जुरी समयमा सम्हालिन नसक्दा जर्मनी कोलम्बियासँग २-१ ले पराजित भएको थियो । जर्मनीसँगै थप फुटबलका दुई हस्तीहरु इटाली र ब्राजिलले पनि समूह चरण पार गर्न सकेनन् ।
यससैगरी फिलिपिन्स, न्युजिल्यान्ड, जाम्बिया, पोर्चुगल, जमैका, दक्षिण अफ्रिका र मोरक्कोले विश्वकपमा पहिलो जित हासिल गरे ।
उता डिफेन्डिङ च्याम्पियन अमेरिका पनि अन्तिम १६ बाट माथि जान सकेन । स्विडेनसँग टाइब्रेकरमा पराजित भएको अमेरिका लगातार तेस्रो विश्वकप जित्ने लक्ष्यका साथ अस्ट्रेलिया/ न्युजिल्यान्ड पुगेको थियो । विश्वकप इतिहासमा अमेरिकाको यो सबैभन्दा खराब प्रदर्शन हो । जसका कारण यसै साता प्रशिक्षक भ्लाट्को एन्डोनोभोस्कीले पदबाट राजिनामा दिएका थिए ।
यसपालीको विश्वकप मैदान भित्र र बाहिर दुवैमा सफल रह्यो । नकआउट चरणअघि नै १.४ मिलियन दर्शकहरु स्टेडियम पुगेका थिए । दर्शकको उपस्थितिका हिसाबले यो विश्वकप सबैभन्दा सफल विश्वकप हो । इडन गार्डेन, अकल्यान्डमा सम्पन्न उद्धघाटन खेलमा न्युजिल्यान्डले पूर्वविजेता नर्वेलाई १-० ले पराजित गरेको थियो । उक्त खेलमा ४२ हजार एक सय ३७ दर्शकहरुको उपस्थिति थियो । न्युजिल्यान्ड फुटबल (महिला र पुरुष) दुवैमा यो दर्शक सङ्ख्या अहिलेसम्मकै उच्च हो । समर्थकहरुको बाक्लो उपस्थिति र विश्वकपमा पहिलो जित हासिल गरेपछि खेलाडीहरु भावुक बनेका थिए ।
अस्ट्रेलिया र इङ्ल्यान्डबीचको सेमिफाइनलमा त झन् ७५ हजार दर्शकको उपस्थिति थियो । खेलले अस्ट्रेलियाका सबै टेलिभिजन रेकर्ड तोडेको थियो । २५ मिलियन जनसङ्ख्या रहेको अस्ट्रेलियामा झन्डै ११.५ मिलियनले टेलिभिजनमा उक्त खेल हेरेका थिए । तर, अस्ट्रेलिया ३-१ ले निराश बनेको थियो ।
भलै महिला फुटबलको लोकप्रियता बढेको होस् महिला र पुरुष फुटबलमा आर्थिक असमानता अझै उस्तै छ । विजेता स्पेनले यसपाली ट्रफीसहित १ सय १० मिलियन डलर प्राप्त गर्यो । जबकी गत डिसेम्बरमा सम्पन्न कतार विश्वकप विजेता अर्जेन्टिनाले ट्रफी सहित चार सय ४० मिलियन डलर रकम प्राप्त गरेको थियो । जुन महिलाको रकमभन्दा चार गुणा बढी हो ।
टेलिभिजन प्रसारणकै कुरा गरौं न । प्रसारकहरुले महिला विश्वकप देखाउन १ देखि १० मिलियन डलर मात्र दिने प्रस्ताव गरेका थिए । जबकी पुरुष विश्वकपका लागि उनीहरु १ सय देखि २ सय मिलियन दिन तयार थिए ।
महिला फुटबललाई हेर्ने नजर फरक हुँदैछ । महिला विश्वकपले भर्खर त नवौँ संस्करण पार गरेको छ । प्रगति उन्मुखको बाटो समातिसकेको महिला फुटबलमा आर्थिक असमानताको निवारण पनि विस्तारै हुनेछ । अहिले नै यसलाई पुरुष फुटबलसँग तुलना गर्नु गलत होला की ?
