काठमाडौं । दर्शक रंगशाला धाउन छाडे भनेर नेपाली फुटबलले चिन्ता गर्न थालेको धेरै समय भइसकेको थियो । शीर्ष डिभिजनका टिमहरूबीच हुने लिग वा अन्य नकआउट प्रतियोगिताका प्रतिस्पर्धामा खाली प्यारापिट साक्षी हुने गथ्र्यो ।
घरेलु फुटबलमा त अवस्था दयनीय थियो नै । अन्तर्राष्ट्रिय खेलका लागि राष्ट्रिय टोली मैदान उत्रिँदा समेत दशरथ रंगशालाको प्यारापिटमा आधाभन्दा बढी सिट खाली हुन थालिसकेका थिए । अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)ले हजारौं पास वितरण गर्दा पनि साढे १५ हजार दर्शक क्षमताको दशरथ रंगशाला नेपाली फुटबलका लागि ‘रुङग्राडो मे डे’ (उत्तर कोरियाको प्योङचाङमा रहेको १ लाख ५० हजार दर्शक क्षमताको विश्वकै सबैभन्दा ठूलो रंगशाला) झै हुन थालिसकेको थियो । जति दर्शक पुगे पनि नभरिने ।
क्षमताभन्दा केही हजार बढी दर्शकले ठेलमठेल गरेरै पनि ललितपुरले उपाधि जितेको खेल प्यारापिटमै बसेर हेरे । दोस्रो संस्करण गरिरहँदा समेत रंगशालाको राम्रो भेउ नपाएको आयोजकले टिकट बेचेर पनि रंगशाला छिर्न नपाएका केही हजार दर्शकलाई प्रतियोगिता सकिएपछि पनि पैसा फिर्ता गरिरह्यो ।
भर्खरै फ्रेन्चाइज फुटबल प्रतियोगिता नेपाल सुपर लिग (एनएसएल)को दोस्रो संस्करण दशरथ रंगशालाले सम्पन्न गरेको छ । अघिल्लो शनिबार धनगढी एफसी र ललितपुर सिटी एफसी (लाखे) बीच सम्पन्न फाइनलमा नेपाली फुटबलको घर भनेर चिनिने दशरथ रंगशालाको प्यारापिट खचाखच भयो ।
क्षमताभन्दा केही हजार बढी दर्शकले ठेलमठेल गरेरै पनि ललितपुरले उपाधि जितेको खेल प्यारापिटमै बसेर हेरे । दोस्रो संस्करण गरिरहँदा समेत रंगशालाको राम्रो भेउ नपाएको आयोजकले टिकट बेचेर पनि रंगशाला छिर्न नपाएका केही हजार दर्शकलाई प्रतियोगिता सकिएपछि पनि पैसा फिर्ता गरिरह्यो ।
पास निकै सीमितमात्र वितरण गरिएको थियो । एन्फाको शीर्ष नेतृत्वले नै फाइनलको दिन ‘जीहजुरी’ गरिरहँदा पनि मागे जति पास पाएन । यसबाट त्यो बुझ्न कठिन थिएन । तथापि रंगशालाले त्यो दिनको दर्शक चाप थेग्न सकेन । त्रिपुरेश्वर धेरै वर्षपछि फुटबलले जुराएको भीडको आतिथ्यतामा रम्न पायो ।
एनएसएलको फाइनलमा ओइरिएका दर्शकले नेपाली फुटबलमा स्थापित हुनै लागिसकेको एउटा निराशाजनक भाष्य गलत साबित गरिरहेको थियो । ‘दर्शक अभावमा नेपाली फुटबल अब मर्न लागिसक्यो’ भन्ने नयाँ भाष्यलाई जबरजस्त रूपमा गलत प्रमाणित गरिरहेको त्यो भीडले फेरि ‘नेपाली फुटबलमा खेल्ने भए हेर्नेको कमी हुँदैन’ भन्ने पुरानै विश्वास ब्युँताएको छ ।
विगतमा पनि हुने गरेको त्यस्तै हो । फुटबलले ठूलो संख्याका दर्शकको तालीसँगै लय लिन समय लाग्ने गर्दथ्यो । विगतमा नियमित रूपमा शीर्ष स्तरको फुटबल गतिविधि भइरहने गरेका कारण त्यो लय कायम रहिरहन्थ्यो । र, रंगशाला दैनिक हजारौं फुटबलप्रेमीको गन्तव्य बन्ने गर्दथ्यो ।
नेपाली फुटबलमा एउटा बेग्लै खालको ‘ट्रेन्ड’ छ । जस्तोसुकै खेल भए पनि पहिलै दिन रंगशालामा दर्शकको भीड लाग्दैन । दर्शकले रंगशाला धाउने जाँगर निकाल्नका लागि समय लाग्ने गर्छ । कुनै पनि प्रतियोगिता सुरु भएपछि विस्तारै त्यसले माहोल तताउँदै लैजान्छ । जसै प्रतियोगिता अगाडि बढ्दै जान्छ, पूरा देश फुटबलमय बन्दै जान्छ । अनि रंगशाला धाउनेको संख्या पनि बढ्दै जान्छ ।
विगतमा पनि हुने गरेको त्यस्तै हो । फुटबलले ठूलो संख्याका दर्शकको तालीसँगै लय लिन समय लाग्ने गर्दथ्यो । विगतमा नियमित रूपमा शीर्ष स्तरको फुटबल गतिविधि भइरहने गरेका कारण त्यो लय कायम रहिरहन्थ्यो । र, रंगशाला दैनिक हजारौं फुटबलप्रेमीको गन्तव्य बन्ने गर्दथ्यो ।
पछिल्लो समय एन्फा चुकेकै त्यसमा हो । आफ्नै व्यक्तिगत स्वार्थकेन्द्रित आपसी शक्तिसंघर्षमा रूमल्लिँदा एन्फा नेतृत्वले फुटबल गर्नैपर्ने बाध्यकारी कर्तव्य बिर्सियो । जसका कारण फुटबलले कहिल्यै लय समाउन सकेन । अनि दर्शक पैसा तिरेर किन रंगशाला धाउनु ?
रिक्त जस्तै बनेको नेपाली फुटबलमा महत्त्वाकांक्षी एनएसएल आयोजक नेपाल स्पोर्ट्स एन्ड इभेन्ट म्यानेजमेन्टले मोलेको एउटा ठूलै जोखिम थियो । ४० खेलको प्याकेजरूपी एनएसएलका अघिल्ला अधिकांश खेल सीमित संख्याका दर्शकको भरमा गर्नुपर्दा केही निश्चित खेलले मात्र उल्लेख्य दर्शक पाएको थियो ।
एनएसएल सम्पन्न भइसक्यो । अबको समय वास्तविक अर्थमा नेपालको फुटबल सिजन सुरु हुने समय हो । एनएसएलले ठूलो लगानी गरेर बनाएको लय कायम राख्दै फुटबल अगाडि बढाउने अवसर एन्फाले बिनालगानी पाएको छ ।
अघिल्ला ३९ खेलमा आशा गरिएअनुरुप दर्शक नआए पनि फाइनलले सबैखाले निराशा उत्साहमा परिणत गरिदियो । नेपाली फुटबल लामो समयपछि फेरि लयमा फर्किएको प्रमाण दियो । दर्शकलाई रंगशाला फर्काउँदै फुटबललाई लयमा ल्याउन एनएसएलले ठूलो लगानी गरेको छ । नेपालमा फुटबल अझै जीवित छ भन्ने सन्देश आम दर्शकमाझ पुर्याएको छ । दर्शकमात्र नभई व्यावसायिक प्रतिष्ठानहरूको ध्यान पनि फुटबलतिर आकर्षित गरेको छ ।
एनएसएल सम्पन्न भइसक्यो । अबको समय वास्तविक अर्थमा नेपालको फुटबल सिजन सुरु हुने समय हो । एनएसएलले ठूलो लगानी गरेर बनाएको लय कायम राख्दै फुटबल अगाडि बढाउने अवसर एन्फाले बिनालगानी पाएको छ । आफ्ना नाकामीले भत्किएको आधार एनएसएलले पुनर्निर्माण गरिदिएको अवस्था उपयोग गर्न पाउने सुनौलो मौका एन्फाले पाएको छ ।
तत्काल सिजनको घोषणा गरेर मैदानमा फुटबल फर्काए अब एन्फाले माहोल तताउन थुप्रै खेलको प्रतीक्षा गर्नुपर्ने छैन । एनएसएलले बनाइदिएको माहोलमा भटाभट प्रतियोगिता गरेर पहिलो दिनबाटै नाफामा जान सक्छ । चरम आर्थिक संकटको दुरुह अवस्थामा समेत इतिहासमै कहिल्यै नभएको फजुलखर्चीमा रमाइरहेको एन्फा नेतृत्वको व्यक्तिगत स्वार्थ पनि फुटबलले नै पूरा गर्न सक्छ ।
तर, त्यसका लागि अब पनि लाजसमेत लजाउने खालका हर्कतमै रमाउने छुट एन्फा नेतृत्वसँग हुने छैन । रत्ति पनि ढिलो नगरी रोकिएका सबै ‘लिग साइकल’ सुचारु गरिनुपर्छ । अनि अझ महत्त्वपूर्ण कुरा एनएसएलको जसरी प्रतियोगिता आयोजना र व्यवस्थापनमा चुस्त÷दुरुस्त हुन सक्नुपर्छ । नेपाली फुटबलको आधार बलियो गरी पुनर्निर्माण भइसकेको छ । यत्ति गरे दर्शक र प्रायोजक फेरि फुटबलमा फर्किने छन् ।
नेपाल फुटबलप्रेमी देश हो । यहाँ खेल्ने र खेलाउने भए हेर्नेको कमी पक्कै हुने छैन ।
