२२ वर्ष अगाडिको कुरा हो, नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टिम २००१ मा पाकिस्तानमा हुने तय भएको एसिया कपका लागि छनोट भयो । तर खेल्न पाएन । भारत र पाकिस्तानबीचको खराव भूराजनीतिक सम्बन्धका कारण एसिया कपलाई छानिएर पनि विश्व क्रिकेटका महारथीसँग खेल्न पाइने सम्भावनाको खुसी नेपालका लागि पानीको फोकामा परिणत भयो ।
त्यसपछि धेरै वर्षसम्म नेपाली क्रिकेट ‘राम्रो सम्भावना बोकेको’ भन्ने भाश्यमै सिमित हुनुपर्यो । २०१० मा डिभिजन पाँच हुँदै विश्व क्रिकेट लिगमा उकाली यात्रा थालेको नेपाल २०१५ मा विश्व क्रिकेट लिग च्याम्पियनसिपका लागि छानियो । नेपालले ट्वान्टी–२० मा अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त गर्दै आफ्नो परिचय बदल्यो । तर त्यो एक वर्षभन्दा लामो समय टिकेन ।
२०१४ मै नेपाली टोलीले ट्वान्टी–२० विश्वकप खेलेर इतिहास बनाइसकेको थियो । बंगलादेशमा भएको विश्वकपमा नेपालको नतिजा उत्साहजनक नभए पनि प्रदर्शनबाट आशा गर्ने ठूलो आधार देखियो । नेपाली क्रिकेट विश्वस्तरमा पुगेको अर्को नयाँ भाश्य स्थापित गर्न खोजियो । तर त्यो पनि पानीको फोकामै परिणत भयो । किनकी त्यसपछि फेरि नेपाल अहिलेसम्म विश्वकपलाई छानिएको छैन ।
२०१८ नेपाली क्रिकेटका लागि अर्को खुसी लिएर आयो । नेपालले इतिहासमै पहिलो पटक एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता पायो । चार वर्षका लागि पाएको त्यो मान्यताको खुसी पनि पानीको फोकाजस्तै भयो । मैदानभित्र लगातारका खराव नतिजा, अनि मैदानबाहिर थुप्रै बेथिति, विवाद, अनुशासनहिनता र आर्थिक नैतिक अनियमितताको पराकाष्टाका कारण नेपाली क्रिकेट इतिहासकै सबभन्दा बेहाल अवस्थामा पुग्यो ।
तर वितेको एक वर्षले खुसीको अर्को ठूलो अवसर दियो । विश्व क्रिकेट लिग दुईमा निक्कै दयनीय अवस्थाको नेपालले पछिल्ला १२ मध्ये ११ खेल जितेर जादु गर्यो । त्यही जादुको भरमा नेपालको एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता अर्को चार वर्षका लागि जोगियो । लगत्तै बैशाखमा नेपालमै भएको एसिसी प्रिमियर कपको उपाधि जितेर नेपाल इतिहासमा दोस्रो पटक एसिया कपलाई छानियो ।
संयोग यसपाली पनि एसिया कप पाकिस्तानमा थियो । विश्व क्रिकेटका महारथी दुई दक्षिण एसियाली देश भारत र पाकिस्तानबीचको सम्बन्ध २२ वर्षअघि जस्तै कटुतापूर्ण थियो । पहिलाजस्तै भारतले यसपाली पनि एसिया कप खेल्न पाकिस्तान नजाने अडान लियो । अनि यसपाली पनि एसिया कप खेल्ने नेपालको सपना धरापमा पर्यो ।
तर अन्तिम समयमा श्रीलंकालाई सहआयोजकका रुपमा समावेश गर्ने बिकल्पमा सबै पक्षको सहमती भयो । जसका कारण नेपालले एसिया कप खेल्ने सपना पूरा गर्यो । एसिया कपमा नेपालका लागि अर्को सुखद संयोग थियो, समूह चरणमै नेपाली क्रिकेटले सबभन्दा बढि पछ्याएको भारत र पाकिस्तान दुवैसँग खेल्ने अवसर ।
पाकिस्तानसँगको खेल मुल्तानमा नतिजाका हिसावमा सुखद नरहे पनि श्रीलंकामा भएको भारतविरुद्धको खेल नेपालका लागि थुप्रै अर्थमा स्मरणीय रहयो । पूरा प्रतियोगितामा भारतविरुद्ध बंगलादेशपछि सबभन्दा राम्रो प्रदर्शन नेपालको थियो । टस हारेर पहिला ब्याटिङ गर्ने क्रममा नेपालले ४८.१ ओभरमा २३० रन बनायो ।
वर्षाले प्रभावित खेलमा भारतसामू २३ ओभरमा १४५ रनको लक्ष्य दिइयो । १४७ रन बनाएर त्यो लक्ष्य पूरा गर्न भारतले २०.१ ओभरसम्म मिहिनेत गर्नुपर्यो । प्रतियोगितामा भारतविरुद्ध अरु कुनै पनि टिमले नेपालजति स्कोर गर्न सकेनन् ।
यसले नेपाली क्रिकेटमा अर्को एउटा ठूलो उर्जा थपियो । विश्वका सर्वोत्कृष्ट बलरहरु नेपाली ब्याटरसँग संघर्ष गरिरहँदा अनि शीर्ष वरियताका ब्याटरहरुलाई नेपाली बलरले आच्छुआच्छु पारिसकेपछि त ढुक्कले भन्न सकियो, ‘अब नेपाल विश्व स्तरका लागि तयार छ ।’
नेपाली क्रिकेटका लागि यो वर्ष थुप्रै सुखद संयोगहरु लिएर आएको छ । एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता जोगाउनुका साथै एसिया कपमा भारत र पाकिस्तानसँग ठाडो शिरका साथ खेलेर प्राप्त उर्जालाई आइतबार सम्पन्न नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) को चुनावले अझ थप गरेको छ । कम्तिमा यसपाली हासिल भएका सफलताका खुसीहरु पानीको फोकामा परिणत नहुने आशा जगाएको छ ।
मैदानभित्र नेपाली क्रिकेटका सबैखाले उतारचढावमा सबल र परिपक्व नेतृत्व गरेका पूर्व कप्तान पारस खड्का क्यानको सचिवमा निर्वाचित भएका छन् । पारससँगै केही नामलाई छोड्ने हो भने १७ सदस्यीय कार्यसमितिको मुहार पुरानै छ । प्रवृत्ति पनि पुरानै ।
त्यसकारण धेरै आशा गर्ने ठाउँ देखिन्न । तर पारसमाथि पूरा नेपाली क्रिकेट समर्थकहरुको समेत ठूलो भर छ । अब नेपाली क्रिकेटले मैदानभित्र गरेका मिहिनेत र हासिल गरेका उपलब्धिहरु फगत फ्लुक र पानीको फोकामा परिणत नहुने आशा पलाएको छ । पारसको उपस्थितीले नेपाली क्रिकेट प्रशासनको मरुभूमीमा हरियाली आउने विश्वास लिइएको छ ।
पक्कै पनि पारस आफूमाथिका आशा र विश्वासलाई वास्तविकतामा परिणत गर्न सक्षम छन् । विगतमा उनले एउटा खेलाडी र कप्तानको भूमिकामा मात्र नभएर प्रतियोगिता आयोजक र एकेडेमीको सञ्चालक भएर पनि प्रमाणित गरिसकेका छन् ।
खेलाडी जीवनदेखि नै प्रष्ट वक्ताको छवि बनाएका पारसको ब्याट र बल जति घुम्थ्यो, ज्रिब्रो त्यतिनै तिखो थियो । क्रिकेटका हरेक बेथिति र विसंगतिविरुद्ध उनी सधै स्पष्ट धारणसहित सार्वजनिक हुन्थे । अनि क्रिकेट अगाडि बढाउनका लागि गरिनुपर्ने कामका सुचि उनीसँग सधै हुन्थ्यो ।
पछिल्लो चार महिना जिल्लादेखि प्रदेश हुँदै केन्द्रको सचिवसम्म बन्ने चुनावी अभियानमा लाग्ने क्रममा पनि पारस खेलाडी जीवनमा जस्तै प्रष्ट रुपमा प्रस्तुत भइरहे । योजनाहरु बाँढिरहे । नेपाली क्रिकेट परिवारसँग सपनाहरु साटिरहे । प्रतिबद्धता जाहेर गरिरहे ।
नेपाली क्रिकेट परिवार यति धेरै उत्साहित हुनुको कारण यति मात्र होइन । पारस क्रिकेटको मात्र नभई समग्र नेपाली खेलकुद इतिहासले नै पाएका सबभन्दा ठूला सेलिब्रिटीमध्ये एक हुन् । नेपाली खेलकुदमा केही सकारात्मक गर्नका लागि शीर्ष राजनीतिक नेतृत्व र ठूला कर्पोरेटसम्म बलियो पहुँच हुनु्पर्छ । जुन पारससँग छ । राजनीति र कर्पोरेटको मुल नेतृत्वसँग तत्काल भेटन सक्ने, आफ्ना कुरा प्रभावकारी तरिकाले राख्न सक्ने र खेल विकासका लागि मनाउन सक्ने क्षमता पारससँग छ ।
यति क्षमता भएको र आफूले सबभन्दा धेरै पत्याएका व्यक्ति, नेपाली क्रिकेटको पहिलो पोस्टर ब्वायले भनेपछि पूरा गर्छ भन्ने विश्वासले क्रिकेट जगतको मनोबल बढेको हो । खासमा चुनाव जितिसकेपछि पारसका लागि सबभन्दा ठूलो चुनौती यही हुनेछ । आइतबार बिहानसम्म पनि चुनाव जित्नुपर्ने चुनौतीमा रहेका पारसले अब आफ्ना हजारौं लाखौं समर्थकहरुको विश्वासमा खरो उत्रिनुपर्ने चुनौती बोक्नुपर्नेछ । किनकी प्रशासनलाई लिएर नेपाली क्रिकेट परिवार यत्तिविधि उत्साहित भएको यो पहिलो अवसर हो ।
पारस आफ्नो प्रतिबद्धता र योजनाअनुसार नेपाली क्रिकेटको श्रीवृद्धिमा अघि बढिरहे पूरा क्रिकेट परिवार उनको पछि लागिरहने छ । हजारौं प्रत्यक्ष सरोकारवाला र लाखौं समर्थकको भावना बोकेर क्यानको सचिव बनेकाले उनले गर्ने सबै इमान्दार प्रयास सफल हुनेछ ।
यसकारण क्यान कार्यसमितिमा पुरानै अनुहार र प्रवृत्तिको बहुमत देखिए पनि एक्लो पारस सबैमाथि हावी हुने क्षमता राख्दछन् । नेपाली क्रिकेटलाई हकलाग्दो गन्तब्यमा पुर्याउने अभियानबाट कोही भाग्न सक्ने छैनन् । हजारौं सरोकारवाला र लाखौं समर्थकको भावनाले त्यसको ग्यारेन्टी गर्नेछ । त्यसमाथि कार्यसमितिमै पारसजस्तै भावना बोकेका अन्य केही ‘दीप’हरुको पनि उपस्थिती रहनेछ । दीवाकर घलेजस्ता परिपक्व क्रिकेटकर्मीको अनुभव हुनेछ ।
शुभकामना ! नेपाली क्रिकेटमा सुशासनमार्फत विकास र संवृद्धिको अभियानमा क्यान सफल होस ! उपलब्धिहरुको शृंखलालाई संस्थागत गर्ने विश्वास गरिएको पारसको आगमन पनि अर्को पानीको फोकामा परिणत नहोस !
