सन् २०१३ मा काठमाडौंमा भएको साफ च्याम्पियनसिप फुटबलको नवौं संस्करणमा नेपाललाई प्रतियोगिताकै दाबेदार टोली मानिएको थियो । त्यो दाबेदारीका संवाहकमध्ये एक थिए, स्ट्राइकर अनिल गुरुङ ।
नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीका मुख्य स्ट्राइकर अनिल त्यतिबेला उच्च फर्ममा थिए । उनीसँगै स्ट्राइकिङ पार्टनर जुमनु राईको लय पनि लोभलाग्दो थियो । यिनै दुई फरवार्डले जिम्मेवारी पूरा गर्दा नेपालले भारतमाथि दोस्रो पटक निर्धारित समयमा जित निकालेको थियो । अनिल र जुमनुको गोलमा नेपालले २-१ को जित रचेको थियो ।
त्यसअघि सन् २००६ को च्यालेन्ज कपमा पनि नेपालले भारतमाथि ३-० को जित हासिल गरेको थियो । तर, एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी) को आधिकारिक प्रतियोगितामा पनि उमेर समूहको टिम पठाएको भनेर भारतले खोचे थापेका कारण दक्षिणी छिमेकीको पहिलो रोजाइकै टोलीलाई निर्धारित समयमा हराएको यो पहिलो बनेको थियो ।
यसपालि पनि फेरि नेपालले आफ्नो दाबेदार छविमा पूरा न्याय गर्दै माल्दिभ्सको मालेमा प्रतियोगित सुरु गरेको छ । सुरुका दुई खेलमा आयोजक माल्दिभ्स र श्रीलंकामाथि जित हासिल गरेको नेपाल अहिलेसम्म प्रतियोगितामा अंक नगुमाएको एकमात्र टोली हो ।
ज्याक स्टेफनोस्कीको प्रशिक्षणमा रहेको नेपालले समूह ‘ए’ मा बगलादेश र भारतलाई हराएपछि पहिलो पटक साफ च्याम्पियनसिपको उपाधि घरमै राख्ने संकेत देखिएको थियो ।
त्यसो त नेपाल सधैँ दक्षिण एसियाली फुटबलको कुम्भमेलामा दाबेदारको हैसियतसाथ प्रस्तुत हुने गरेको छ । यसपालि पनि फेरि नेपालले आफ्नो दाबेदार छविमा पूरा न्याय गर्दै माल्दिभ्सको मालेमा प्रतियोगित सुरु गरेको छ । सुरुका दुई खेलमा आयोजक माल्दिभ्स र श्रीलंकामाथि जित हासिल गरेको नेपाल अहिलेसम्म प्रतियोगितामा अंक नगुमाएको एकमात्र टोली हो ।
बाँकी खेलमा पनि नेपालको लयले निरन्तरता पाउने विश्वासमा नेपाली समर्थक उत्साही छन् । ८ वर्षअघि बंगलादेश र भारतविरुद्ध गोल गरेका उनै अनिल पनि यसपालि उपाधि जित्नेमा विश्वस्त देखिन्छन् । भन्छन्, ‘यसपालि पूरै टिमको लय राम्रो छ । भाग्यले पनि राम्रो साथ दिएको छ । त्यसैले यसपालि पहिलो पटक उपाधि घर आउने विश्वास छ ।’
२०१३ मा अफगानिस्तानसँग हारेर प्रतियोगिताबाट बाहिरिँदाको पीडाले अहिले पनि अनिलको मन पोल्छ । उनी त्यतिबेला खुबै रोए । होटल फर्किएपछि रातभर निदाउन सकेनन् ।
उनी सम्झन्छन्, ‘अफगानिस्तानसँग १-० ले हारेर प्रतियोगिताबाट बाहिरिँदा हामी धेरै रोयौं र होटल फर्किएपछि पनि रातभर निदाउन सकेनौं । घाउ अझै आलै छ । त्यसैले यसपालि भाइहरूले उपाधि जितेर हाम्रो त्यो घाउमा मलम लगाइदिने छन् भन्ने विश्वास छ ।’
अनिलको विचारमा नतिजा नआए पनि २०१३ को साफ च्याम्पियनसिप अहिलेसम्म नेपालमा भएका प्रतियोगितामध्येकै उत्कृष्ट थियो ।
‘हामीलाई प्रतियोगिताको दाबेदार टोलीमा हेरिएको थियो । हामी होम टिम थियौं । टोली उच्च लयमा थियो । टोलीमा सबै स्टार खेलाडी थिए,’ अनिलले स्मरण गरे, ‘हामीले समूह चरणमा बंगलादेश र भारतलाई हराउँदै आफ्नो क्षमता प्रमाणित गरेका थियौं । तर दुर्भाग्य, हामी सेमिफाइनलमा अफगानिस्तानसँग स्तब्ध भयौं । हामी पुनः एक पटक राम्रो प्रदर्शन गर्दागर्दै उपाधिबाट विमुख भयौं । हामी घण्टौंसम्म ड्रेसिङ रूममा रोएर बस्यौं ।’
अनिल साफ च्याम्पियनसिपलाई दक्षिण एसियाली राष्ट्रबीचको विश्वकप मान्छन् । १३औं संस्करणसम्म आइपुग्दा सेमिफाइनलसम्मको यात्रा नै नेपालका लागि साफमा हात पारेको ठूलो उपलब्धि हो । घरेलु मैदानमा निराश भएको दुई वर्षपछि (सन् २०१५) मा नेपाल भारतको केरालामा सम्पन्न साफ च्याम्पियनसिपमा उपाधि लक्ष्यसाथ होमियो ।
घरेलु मैदानमा निराश भएको नेपाली टोलीको मोर्चा भारतीय भूमिमा अनिलले सम्हालेका थिए । उनको इच्छा थियो, नेपाललाई आफ्नो कप्तानीमा पहिलो पटक साफ च्याम्पियनसिपको उपाधि जिताउने । तर विडम्बना नेपालको यात्रा समूह चरणबाट माथि उठ्न सकेन । पहिलो खेलमा श्रीलंका र दोस्रो खेलमा भारतसँग पराजित भएपछि नेपालको यात्रा समूह चरणमै सीमित भएको थियो ।
एक दशक (सन् २००७–२०१७) सम्म नेपाली राष्ट्रिय टोलीको प्रतिनिधित्व गरेका अनिलले ५१ खेलमा १० गोल गरेका छन् । त्यसमध्ये तीन गोल उनले साफ च्याम्पियनसिपमै गरेका हुन् ।
कात्तिक अन्तिम साता हुने सहिद स्मारक ‘ए’ डिभिजन लिगको तयारीमा रहेको ब्रिगेड ब्बाइज क्लबका कप्तान अनिलले अन्तर्राष्ट्रिय खेलबाट बुट थन्क्याएको चार वर्ष बितिसकेको छ । सन् २०१८ को साफ च्याम्पियनसिपमा पनि उल्लेख्य प्रदर्शन गर्न नसकेको नेपालले अहिले माल्दिभ्सको १३औं संस्करणको साफका दुई खेलमा शतप्रतिशत नतिजापछि पहिलो पटक फाइनल पुग्ने स्पष्ट संकेत दिएको छ ।
‘नेपालले सुरुआती दुुई खेलमा जुन प्रकारको नतिजा ल्याएको छ, त्यसले यसपालि हामी फाइनलसम्म पुग्छौं कि भन्ने ठूलो आशा छ,’ अनिलले भने ।
प्रशिक्षक अब्दुल्लाह अल्मुताइरीले नेपाल आएपछि आफ्नो लक्ष्य साफ च्याम्पियनसिपको उपाधि जित्ने पटक पटक भन्दै आएका छन् । नेपालले पछिल्लो दुई खेलमा गरेको प्रदर्शनले सबैको मन जितेको छ ।
यसपालि प्रतियोगिता नयाँ ढाँचामा खेलाइएको छ । सिंगल राउन्ड रोबिन पद्धतिपछि शीर्ष दुई टोली फाइनल प्रवेश गर्र्नेेछन् । यसअघिका संस्करणजस्तै यस पटक समूह चरण हुँदो हो त नेपाल लगातार दोस्रो जितपछि सेमिफाइनल प्रवेश गरिसक्ने थियो । नेपाल लगातार दुई जितपछि शीर्ष दुईमा बस्दै फाइनलको संघारमा भने पुगिसकेको छ ।
नेपालले यस पटक अपनाएको रणनीति मलाई गज्जब लागेको छ । प्रदर्शनभन्दा पनि नतिजामा केन्द्रित छ । युवा खेलाडीले पनि मिहिनेत गरिरहेका छन् । मलाई लाग्छ अल्मुताइरीको आमगनपछि नेपालका तर्फबाट गोल भइरहेको छ । खेलमा जित-हार एक ठाउँमा छ । तर जुन प्रकारले गोलको रेसियो बढिरहेको छ, यो नेपाल फुटबलका लागि प्लस प्वाइन्ट हो ।
घरेलु मैदानमा निराशा र आफ्नो कप्तानीमा पनि निराशा भोगेका अनिल यसपालि नेपालले साफ च्याम्पियनसिपको उपाधि भोक मेटाउनेमा विश्वस्त छन् ।
‘नेपाल सधैं साफ च्याम्पियनसिपको दाबेदार टोलीको रूपमा रहँदै आएको छ,’ अनिल भन्छन्, ‘तर हाम्रो प्रदर्शन फाइनल पुग्नसमेत पर्याप्त भएको छैन । हामी कहाँ चुकेका छौं भन्ने नै थाहा छैन । यस पटक पनि नेपाल उपाधिको दाबेदार टोली हो । नेपालले यस पटक अपनाएको रणनीति मलाई गज्जब लागेको छ । प्रदर्शनभन्दा पनि नतिजामा केन्द्रित छ । युवा खेलाडीले पनि मिहिनेत गरिरहेका छन् । मलाई लाग्छ अल्मुताइरीको आमगनपछि नेपालका तर्फबाट गोल भइरहेको छ । खेलमा जित-हार एक ठाउँमा छ । तर जुन प्रकारले गोलको रेसियो बढिरहेको छ, यो नेपाल फुटबलका लागि प्लस प्वाइन्ट हो ।’
पहिलो खेलमा आयोजक माल्दिभ्सलाई १-० ले हराएको नेपालले दोस्रो खेलमा श्रीलंकामाथि ३-२ को सनसनीपूर्ण जित हात पार्दै शतप्रतिशत नतिजा यात्रालाई निरन्तरता दिएको छ । ६ अंकसाथ नेपाल शीर्षस्थानमा कायम छ । नेपालले अबका दुई खेलमा भारत र बंगलादेशको सामना गर्नेेछ । त्यसबाट एक अंक बटुले पनि त्यो नेपालका लागि पहिलो पटक साफ च्याम्पियनसिपको फाइनल पुग्न पर्याप्त बन्नेछ ।
प्रदर्शनका आधारमा भने अनिल भारतसँगै बंगलादेशलाई प्रतियोगिताको अर्को दाबेदार टोली मान्छन् ।
‘भारतले जुन प्रकारको प्रदर्शन गरेको छ, त्यसले उनीहरूको दाबेदारीलाई थप बल दिएको छ,’ उनले भने, ‘बंगलादेशले पनि आफूलाई दाबेदारको रुपमा उभ्याएको छ । श्रीलंकाले विगतमा लय गुमाए पनि अहिलेको युवा टोलीले जुझारू प्रदर्शन गरिरहेको छ । नेपालको पक्षमा नतिजा आउँदा फाइदा पुगेको छ । पहिलो खेलमा आयोजक माल्दिभ्समाथिको जितले नेपालको मनोबल बढेको थियो । सम्भवतः माल्दिभ्सविरुद्ध स्पष्ट ३ अंक नल्याएको भए नेपाललाई धेरै कठिन हुन्थ्यो । त्यसैले माल्दिभ्सविरुद्धको खेल नेपालका लागि टर्निङ प्वाइन्ट हो ।’
ब्रिगेड ब्वाइजको कप्तानी सम्हालेका अनिल यस संस्करणको सहिद स्मारक ‘ए’ डिभिजन लिगपछि खेलाडी जीवनबाट विश्राम लिने योजनामा छन् ।
