झन्डै डेढ दशकदेखि उतारचढावपूर्ण उकाली यात्रामा रहेको नेपाली क्रिकेटको लोकप्रियतामा मलजल गर्न पहिलो पटक एनपिएल आयोजना गरिँदा करोडौं रुपैयाँ खर्चेर त्यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय च्यानल स्टार स्पोर्टसबाट प्रत्यक्ष प्रसारण गरिएको थियो ।

पक्कै पनि भिसा नभएका खेलाडी खेलाउनु थ्री स्टारको गल्ती थियो । जसको सजाय उसले हैसियत गुमाएर चुकाउनुपर्यो । तर आफैंले बनाएको नियमविपरीत भिसा नै नभएका खेलाडीलाई खेल्न दिने एन्फाविरुद्ध चाहिँ अपिल कमिटी चुपचाप छ । एन्फाका अन्य अनुशासन, आचारसंहितालगायतका कमिटीहरू यस विषयमा किन चुप भन्ने प्रश्न थ्री स्टार समर्थकले खोजिरहेका छन् ।

अर्को वर्ष हुने चुनावमा ध्यान केन्द्रित गरिसकेको एन्फाले भोटरको हैसियत बोकेका वा भोट प्रभावित गर्न सक्नेहरुको मन दुखाएर नेपाली फुटबललाई हसाउने प्रयास नगर्ला । एन्फा निर्वाचनमा भोट हाल्ने वा हाल्न लगाउनेहरुसँग नै खट्पट परेका प्याट्रिकलाई फर्काउँदा उनीहरु रिसाउन सक्छन् ।

एनओसीमाथि प्रहार गर्ने हो भने आइओसी चार्टर र एनओसी विधानभन्दा बाहिर गएर सम्भव छैन । विगतमा पनि थुप्रै पटक सरकारले यसैगरी जंगबहादुर शैलीमा एनओसीमाथि धावा बोल्दा प्रत्येक पटक हार्नुपरेको अनि सरकारको प्रत्येक हारमा एनओसीको दम्भ, छाडापन र गैह्रजिम्मेवारी झन बढेको सबैलाई थाहा छ । मन्त्री चौधरीलाई पनि यत्तिको जानकारी त हुनैपर्ने हो ।

महावीरदेखि आरसिटीसम्मको फलन जायन्टहरूको इतिहासमा यो साता अर्को एउटा नाम थपियो, थ्री स्टार क्लब ।

पछिल्ला वर्षहरूमा दयनीय अवस्थाबाट नेपाली फुटबल ओरालो लागिरहँदा र फुटबलबाट नकारात्मक उर्जामात्र सञ्चार भइरहेका बेला सर्वोच्च निकाय अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)को एउटा योजना भने सकारात्मक छ ।

उनको पुस्तक ‘स्वर्णकथा, नेपाली फुटबलको’ ले सन १९८४ र १९९३ मा नेपालले दक्षिण एसियाली खेलकुदमा जितेका दुई स्वर्ण पदकका कथाहरूलाई दस्तावेजीकरण गरेको छ ।

कार्यक्रम र भाषणमा नेपाली फुटबलसँग यति धेरै कार्यक्रम छन् कि फुटबलका विकसित देश पनि यो मामिलामा पछि पर्न सक्छन् । तर व्यवहारमा भने घोषित कार्यक्रममध्ये अधिकांश कार्यान्वयनमा आउँदैनन् ।

नेपाली खेलकुदको यो वर्तमान अचानक चट्याङ परेजसरी आएको होइन । निक्कै लामो इतिहासले मलजल गर्दै नेपालको खेलकुदलाई यो दिनमा ल्याइपुर्याएको हो । अर्थात लगातारका विवाद, मुद्धा–मामिला, भ्रष्टाचार, बेथिति, अनियमितता, अनुशासन हिनता नेपाली खेलकुदको पुरानै नियति हो ।

वर्ष २०८१ ले पनि नेपाली खेलकुदलाई खुसी हुने मौकाभन्दा बढी निराशा नै दियो । मैदानभित्र आर्जित सफलताका थोरै कथालाई बग्रेल्ती असफलताले नराम्ररी छायाँमा पारिदिए ।

देशकै ठूलो व्यावसायिक घरानाको प्रत्यक्ष संलग्नतामा एनएसएल सुरु हुँदा भत्कँदै गरेको घरले दरिलो टेको पाएको विश्वास लिइयो । तर त्यो टेको दरिलो होला भनेको, तीन सिजनसम्म आइपुग्दा झनै मक्किएको प्रमाणित भयो ।

संयोगले १०औं वृहत राष्ट्रिय खेलकुद आयोजना र त्यसको तयारी गर्नुपर्ने समयमा पनि देउवाको दल सरकारमा छ । अझ खेलकुद मन्त्रालयको जिम्मेवारी उनकै दलको भागमा छ । तर पनि मन्त्रीपरिषदले दुई वर्षअघि नै निर्णय गरेर आफैले घोषणा गरेको नेपाली खेलकुदकै सबभन्दा महत्वपूर्ण कार्यक्रम उनले घोषणा गरेको समयमा हुन सकेन ।

ठूलो सुविधासम्पन्न कभर्डहल बनाउँदा एकैपटक भलिबल, बास्केटबल, ब्याडमिन्टन, कबड्डी, ह्यान्डबल, फुटसल, मार्सल आर्टसलगायतका थुप्रै खेलले भनेजस्तो प्रतिस्पर्धास्थल पाउँथे ।

अदालत नमान्ने, सरकारलाई पनि नमान्ने भन्ने हुन्छ र ? यो त देशमा कानुन नै छैन भन्नेजस्तो भयो नी । हामीले वैधानिक चुनावमा भाग लिने भनेका हौं । यस्तो अराजक र अवैधानिक चुनावमा हामी भाग नलिने पक्षमा छौं ।

समूह चरणमा दुवै टोलीलाई हराउन सफल एकमात्र विपक्षीका रूपमा चितवन राइनोजले नाम लेखायो । सुदूरपश्चिमले पूरा प्रतियोगितामा अहिलेसम्म भोगेको हार त्यही एकमात्र हो ।

नेपाली खेलकुद अहिले यस्तै एउटा मालिक प्रधान प्रतियोगिताको माहोलमा रमिरहेको छ । नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान)को आयोजनामा आज शनिबार कीर्तिपुरको त्रिवि मैदानमा हुने नेपाल प्रिमियर लिग (एनपिएल) ले क्रिकेट र खेलकुदमात्र नभई समग्र देशको ध्यान आफूतिर केन्द्रित गरिरहेको छ ।

मैदानमा जस्तो पसिनाले डुबेको वा हिलोमा लतपतिएको किरण चेम्जोङ ‘चिया टाइम’मा हुँदैनन् । त्यहाँ त आकर्षक पहिरनमा सजिएका किरण चेम्जोङलाई भेटिन्छ । जहाँ उनी ग्राहकको अतिथि सत्कारमा व्यस्त हुन्छन् । समर्थकसँग फोटो पोज दिन उनलाई भ्याइनभ्याई हुन्छ ।

नेपाली खेलकुदमा ‘सकिन्छ’ भन्ने विश्वास पैदा गराएकोमा संगीनाप्रति कृतज्ञ हुनेछ । दक्षिण एसिया र एसियाली स्तरमा स्वर्ण पदक जितेर तथा ओलम्पिकमा छनोट हुने पहिलो नेपाली खेलाडीका रुपमा इतिहास बनाएर अनि लाखौं नयाँ पिँढीलाई खेलकुदमा प्रेरित गरेर लगाएको गुनप्रति नतमस्तक हुँदै श्रद्धाले शीर झुकाउनेछ ।

एन्फा र फुटबललाई भजाएर यसका नाममा फिफा र एएफसीबाट आउने डलरमा मोज गर्ने लाइसेन्स पाएका सीमित बेइमानहरूका लागि स्वर्ग भए पनि समग्रमा नेपाली फुटबलको सर्वोच्च निकाय समस्या नै समस्यामा छ । बेथिति र विसंगतिका विषय चर्चामात्र गर्न पनि लामै समय लाग्छ । हजारौं शब्द खर्चिनुपर्छ । आस जगाउने केही देखिन्न । जताततै अँध्यारो र निराशामात्र व्याप्त छ ।

पेसाले बैंकिङ रोजे पनि भलिबलसँगको प्रेम छुटेको थिएन । खेलाडीको रूपमा नाता टुट्यो । तर, प्रेम यथावत थियो । माया भएपछि खेलाडीकै भूमिका किन चाहियो र ? अब खड्का नेपालको भलिबलमा सहयोगी र प्रायोजकका रूपमा रूपान्तरित भए । अझ योभन्दा पनि माथि उनले भलिबल उकास्ने अभियन्ताको भूमिका रोजे ।