काठमाडौं । हामी धेरै पटक भन्छौं, सहिद स्मारक ‘ए’ डिभिजन लिगको समस्या भनेकै यसको स्वरूप एकनासको नहुने हो । यसको आयोजना कहिले कुन ढाँचाले भएको छ भने कहिले कुन ढाँचामा । सहभागी टिमको संख्या पनि कहिल्यै पनि समान रहेन । त्यस अर्थमा सहिद स्मारक लिगको रूप वास्तवमै बहुरूपी छ । यसपल्टको लिग पनि फरक हुँदै छ, आयोजक अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा)को दाबी मान्ने हो भने विशेष हुँदै छ । त्यो भनेको डबल लिगका रूपमा ।
अनि त्यो भनेको सहभागीमध्ये एउटा टिमले अर्कोसँग दुईपल्ट खेल्ने । अब यहाँनिर प्रश्न उठ्छ, कतिपल्ट सहिद स्मारक लिग यसरी ‘डबल लिग’ मा कहिले कहिले भएको छ त ? प्रश्न निकै जायज छ किनभने स्वयं एन्फालाई नै थाहा नहुन सक्छ यसको इतिहास । यसको कारण फेरि त्यही हो, एक त लिगको इतिहास निकै कमजोर हुनु । दोस्रो, आफूखुसी शैली परिवर्तन गर्दै आयोजना गर्नु । भलै त्यसका लागि तर्क र कारण बेग्लाबेग्लै रहे ।
र, फेरि त्यही प्रश्नमा फर्किने हो भने उसको उत्तर हो, तीनपल्ट । कुन-कुन वर्षमा त ? यसको पनि उत्तर छ ०६२, ०६३ र ०६६-६७ मा । वर्ष ०६० देखि नेपाली फुटबलमा आधुनिक लिग सुरु भएको मान्ने चलन छ । यो हामीले नै चलाएको एकखाले परम्परा भयो । एन्फा नेतृत्वमा आएयता गणेश थापाले वर्ष ०५२, ०५४ र ०५७ सालमा कामचलाउ तरिकाले लिग चलाए । उनले ०६१ र ०६२ सालमा लगातार दुई संस्करणको लिग गरेपछि त्यसपछिको लिग ‘डबल’ गर्ने निर्णय गरेका थिए ।
त्यो भनेको वर्ष ०६३ भयो । त्यस अर्थमा नेपाली फुटबलमा पहिलो पटक डबल लिगको आयोजना त्यही वर्ष भएको हो । त्यसमा सहभागी टिम संख्या थियो १५ । त्यस ऐतिहासिक डबल लिग जित्ने टिम बन्यो, मनाङ मस्र्याङ्दी क्लब । उपाधिका लागि चार टिम होडमा थिए, त्यसमध्ये विजेता मनाङले अन्त्यमा ५ अंकको निर्णायक अग्रता लिएको थियो । टोलीले २८ खेलबाट ६८ अंक बटुलेको थियो । अघिल्लो वर्ष जितेको उपाधिको रक्षा गर्न पनि मनाङ सफल रह्यो ।
मनाङको पछाडि क्रमशः थ्री स्टार, आर्मी र पुलिस क्लब रहे । वर्ष ०६३ सालमा १४ टिमबीच डबल लिग भयो । त्यसको विजेता बन्यो पुलिस । पुलिसले २६ खेलबाट ६५ अंक बटुलेको थियो । उसको पछाडि आर्मी रह्यो । त्यसपछि अपेक्षाअनुसार थ्री स्टार र मनाङ रहे । वर्ष ०६६-६७ सालमा फेरि डबल लिगकै आधारमा प्रतियोगिता भयो, लगभग दुई वर्षको अन्तरालमा । आन्तरिक विवाद र बेकम्मा राजनीतिका कारण फेरि लिग हुन नसकेको स्थिति थियो ।
त्यतिबेला १२ टिम सहभागी थिए । यो नै सम्भवतः नेपाली घरेलु फुटबलका लागि सबैभन्दा उपयुक्त स्वरूप थियो, सहभागी टिम संख्याका आधारमा । यो लिग पनि पुलिस नै जित्यो । पुलिसले २२ खेलबाट ५० अंक हासिल गरेर लिग उपाधि रक्षा गरेको थियो, उसको पछाडि थ्री स्टार र एनआरटी रह्यो । त्यसपछि डबल लिग हुन छाडेको थियो । यसका अनेक कारण पनि रहे । यसपल्ट १२ वर्षपछि फेरि एकपल्ट हुन लागेको छ ‘डबल लिग’ ।
