काठमाडौं । विश्व फुटबलको पावरहाउस राष्ट्रमध्ये एक हो जर्मनी । विश्वकप होस् वा महादेशीय कप, प्रतियोगिता सुरु हुनुभन्दा अगाडि जर्मनीलाई सधैं उपाधि दाबेदारको रूपमा लिइन्छ । चाहे त्यो पुरुष फुटबलमा होस् वा महिला । जर्मनीलाई कसरी अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता जित्नुपर्छ भन्ने राम्ररी थाहा छ ।
पुरुष विश्वकपमा चारपल्ट च्याम्पियन जर्मनीले महिलामा पनि दुई पटक उपाधि उचालेको छ । युइएफए युुरोपियन च्याम्पियनसिपको कुरा गर्ने हो भने पुरुष टोलीले तीन पटक यो उपाधि जितेको छ भने महिलाले आठपल्ट ।
धेरै वर्ष भएको छैन, जर्मन पुरुष टोलीलाई हार्न नजान्ने टोलीको रूपमा लिइन्थ्यो । सहभागी सबै प्रतियोगितामा जर्मनीले कम्तीमा पनि सेमिफाइनलसम्म यात्रा तय गर्दथ्यो । तर, अहिले स्थिति फेरिएको छ । जर्मनीका ती सुनौला दिनहरू अब इतिहास बनिसकेका छन् ।
धेरै वर्ष भएको छैन, जर्मन पुरुष टोलीलाई हार्न नजान्ने टोलीको रूपमा लिइन्थ्यो । सहभागी सबै प्रतियोगितामा जर्मनीले कम्तीमा पनि सेमिफाइनलसम्म यात्रा तय गर्दथ्यो । तर, अहिले स्थिति फेरिएको छ । जर्मनीका ती सुनौला दिनहरू अब इतिहास बनिसकेका छन् । गत डिसेम्बरमा सम्पन्न कतार विश्वकपमा जर्मनी लगातार दोस्रो संस्करण समूह चरणबाटै बाहिरिन पुग्यो । त्यसअघि २०१८ को रूस विश्वकपमा पनि टोली समूह चरणबाटै बाहिरिएको थियो । यसबीच जर्मनी २०२१ को युरोपियन च्याम्पियनसिपमा भने अन्तिम १६ भन्दा अगाडि बढ्न सकेन ।
महिलाको सन्दर्भमा जर्मनीले गत वर्ष युरोपियन च्याम्पियनसिपको फाइनल खेलेको थियो । फाइनलमा भर्खरै सम्पन्न विश्वकपको उपविजेता इङ्ल्यान्डसँग २–१ को हार बेहोरेको थियो । यसपालिको विश्वकपमा जर्मनीलाई सधैंजसो उपाधि दाबेदारकै रूपमा हेरिएको थियो ।
फिफा वरीयताकै कुरा गर्ने हो भने प्रतियोगिताअघि जर्मनी दोस्रो स्थानमा थियो । तर, विडम्बना जर्मनीले समूह चरण पनि पार गर्न सकेन । मोरक्को, कोलम्बिया र दक्षिण कोरियासम्मिलित समूहमा जर्मनी तेस्रो स्थानमा रहन पुग्यो । जर्मनीले यसरी नकआउट चरणमा स्थान बनाउन नसकेको यो नै पहिलोपल्ट हो ।
महिला टोलीको लज्जास्पद प्रतियोगितापछि जर्मन फुटबलको भविष्यमाथि प्रश्न उठेको छ । के साँच्चै जर्मन फुटबल पतनको बाटोतर्फ हिँडिरहेको त छैन भन्ने प्रश्न विश्व फुटबलमा तेर्सिन थालेको छ ।
महिला टोलीको लज्जास्पद प्रतियोगितापछि जर्मन फुटबलको भविष्यमाथि प्रश्न उठेको छ । के साँच्चै जर्मन फुटबल पतनको बाटोतर्फ हिँडिरहेको त छैन भन्ने प्रश्न विश्व फुटबलमा तेर्सिन थालेको छ । जर्मनी पुरुष र महिला दुवैमा विश्वकप जित्ने पहिलो राष्ट्र हो । तर, आकस्मिक यो पतनले राष्ट्रको खेलकुद जगमाथि प्रश्न उठेको छ । जर्मनीका खेलकुद निर्देशक जोटी च्याटजियालेक्सियो त कयौं मुद्दाको निवारण नगरेसम्म टोली पुरानो लयमा फर्कन नसक्ने दाबी गर्छन् ।
‘हामीले यसबारे नसोचेका होइनौं,’ ४७ वर्षीय च्याटजियालेक्सियोले भने, ‘जर्मन फुटबल महासंघले पाँच वर्षयता पुरुष र महिला फुटबलको भविष्यका लागि सचेत रूपमा परियोजना विकास गरेको थियो ।’ ‘एक–एक तथ्यांक हेर्ने हो भने हामीले जति सक्थ्यौं, त्यति प्रतियोगितामा ध्यान दिएनौं । हामीमा जित्ने मानसिकता नै हराउँदै गइरहेको छ,’ खेलाडीको सीप र लड्ने इच्छामाथि प्रश्न उठाउँदै च्याटजियालेक्सियोले भनेका छन् ।
कतार विश्वकपयता जर्मनी २००६ देखि २०१४ सम्म सहायक प्रशिक्षकका रूपमा काम गरेका हान्सी फ्लिकको नेतृत्वमा छ । जर्मनीको जिम्मेवारी सम्हाल्नुअघि फ्लिकले घरेलु क्लब बायर्न म्युनिख सम्हालेका थिए । २०१९-२० को सिजनमा फ्लिकको नेतृत्वमा बायर्नले युरोपियन ट्रेबल नै जितेको थियो । जर्मन टिममा अधिकांश खेलाडी बायर्नकै हुन्छन्, त्यसमाथि पनि आठ वर्ष राष्ट्रिय टोलीमै रहेर काम गरेका फ्लिकमाथि सबैको आस थियो । तर जापान, कोस्टारिका र स्पेनसम्मिलित समूहबाट जर्मनी अगाडि बढ्न सकेन ।
प्रतियोगिताबाट बाहिरिएपछि फ्लिकले महासंघको कडा आलोचना गरेका थिए । एकेडेमी सञ्चालनमा जर्मनी अन्य युरोपेली देशहरूभन्दा पछि रहेको आरोप उनले लगाएका थिए । ‘हामी अन्य युरोपेली देशभन्दा निकै पछाडि धकेलिएका छौं । हामीले हामीसँग युवा खेलाडी छन् भनेर भन्छौं । तर, सत्य कुरा के हो भने जमल मुसियाला जर्मनीमा होइन इङ्ल्यान्डमा प्रशिक्षण गरेर आएका खेलाडी हुन् । हामीले अब एकेडेमी सञ्चालन र कडा प्रशिक्षणमा ध्यान दिनुपर्छ,’ विश्वकपबाट बाहिरिएपछि फ्लिकले मुख फोरेका थिए ।
तीन साताअघि महिला विश्वकपबाट बाहिरिएलगत्तै ब्रिसबेन होटलमा कप्तान एलेक्जेन्द्रा पोपलाई हारका कारणहरू सोधिएको थियो । प्रशिक्षक मार्टिना टेक्लेनवर्गकै रणनीतिमै केही कमजोरी भएको हो कि भन्ने प्रश्नहरू पनि नउठेका होइनन् ।
लगातार दुई संस्करण नकआउट चरण पुग्न असफल रहनुको कारण टोलीमा अहङ्कार रहेको भन्दै जर्मन मिडियाले खेलाडीलमाथि ठूलो आरोप थोपरेका थिए । केही जर्मन पत्रिकाले खुलाएअनुसार टोलीमा समूहको शीर्षस्थानमा रहेर नकआउट चरण पुग्ने अधिक आत्मविश्वास थियो । खेलाडीहरू समूह विजेता हुनेमा विश्वस्त थिए । दोस्रो स्थानमा रहे प्रतियोगितामा कसरी अगाडि जाने भन्ने योजनाहरू बनाइएको थिएन । समूह चरणबाट बाहिर जाने त कल्पना पनि गरेका थिएनन् ।
सन २०१८ मा जर्मनी डिफेन्डिङ च्याम्पियनको हैसियतले रुस पुगेको थियो । जर्मन फुटबल महासंघ (जिएफए) का अध्यक्ष बनर्ड निउनडर्फ त्यतिबेला टोली अघिल्लो चरणसम्म पुग्नेमा सबैभन्दा बढी विश्वस्त थिए । त्यसैले टोली नकआउट चरण पुगेमात्र खेल हेर्न जाने सोचमा थिए ।
उनले नकआउट खेल हेर्न प्रि–बुकिङसमेत गरेका थिए । तर, उनले सोचेजस्तो भएन । कतारमा भने निउनडर्फले समूह चरणका सबै खेलहरू हेरे । यसपालि चार वर्षअगाडि जस्तो नहोस् भनेर सबै खेलमा खेलाडीको हौसला बढाउन उनी रंगशाला पुगेका थिए । नतिजा भने उस्तै रह्यो ।
तीन साताअघि महिला विश्वकपबाट बाहिरिएलगत्तै ब्रिसबेन होटलमा कप्तान एलेक्जेन्द्रा पोपलाई हारका कारणहरू सोधिएको थियो । प्रशिक्षक मार्टिना टेक्लेनवर्गकै रणनीतिमै केही कमजोरी भएको हो कि भन्ने प्रश्नहरू पनि नउठेका होइनन् । तर, ३२ वर्षीया पोपले प्रशिक्षक टेक्लेनवर्गको बचाउ गर्दै भनेकी थिइन्, ‘हामीले पहिले आफूलाई हेरौं, आफ्नो कमजोरी हेरौं । अवश्य पनि हामीलाई आफ्ना कमजोरीहरू समीक्षा गर्न समय चाहिन्छ । हामीले आफैंलाई प्रश्न गर्नुपर्छ, के हामीले सक्दो दियौं त ?’
जे जस्तो परिस्थिति भए पनि जर्मनीलाई अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा कम आँकलन गर्न मिल्दैन । आगामी जुनमा जर्मनी आफैंले महादेशीय कप आयोजना गर्दै छ ।
‘हामीले गत वर्ष युरोपियन च्याम्पियनसिपमा फाइनल खेलेका थियौं । त्यसले के देखाउँछ भने राम्रो खेल्यौं भने हामीले सक्छौं,’ अस्ट्रेलियामा चार गोल गरेकी कप्तान पोपले भनेकी थिइन् ।
जे जस्तो परिस्थिति भए पनि जर्मनीलाई अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा कम आँकलन गर्न मिल्दैन । आगामी जुनमा जर्मनी आफैंले महादेशीय कप आयोजना गर्दै छ । घरेलु मैदानमा जर्मनीको एउटै लक्ष्य हुनेछ । त्यो हो उपाधि जितेर आफूलाई फेरि विश्व फुटबलको पावरहाउस भनेर साबित गर्ने । युरोपियन च्याम्पियनसिप २०२४ बाटै थाहा हुनेछ, पतनको बाटोमा हिँडिरहेको जर्मन फुटबल पुरानो लयमा फर्कन्छ कि फर्कंदैन ।
