इतिहासको पानाबाट

खराव प्रदर्शन, बिर्सनलायक प्रतियोगिता

काठमाडौं । यो त्यही प्रतियोगिता हो, जसमा नेपालको प्रदर्शन अहिलेसम्मकै सबैभन्दा खराव थियो । अनि यही प्रतियोगिताबाट फेरि एकपल्ट भन्न सुरु गरियो, ‘नेपाली फुटबलले जति बेला धेरै तयारी गर्छ, त्यही बेला टिमको प्रदर्शन अझ खराव हुन्छ ।’

कुरा हो, साफ च्याम्पियसिप १९९७ को । यसमा नेपालको प्रदर्शन वास्तवमै कति खराव थियो भने यसलाई बिर्सन सके नै राम्रो हुनेछ । सन् १९९७ मा नेपालले साफ च्याम्पियसप आयोजना गरेको थियो ।

एउटा सिंगो प्रतियोगिताकै रूपमा नेपालले आयोजना गरेको यो पहिलो ठूलो प्रतिस्पर्धा थियो । यसलाई भब्य बनाउन अखिल नेपाल फुटबल संघ (एन्फा) ले सक्दो मिहिनेत पनि गरेको थियो । एन्फाको नेतृत्वमा गणेश थापा आएको केही वर्ष मात्र भएको थियो र उनी सायद केही गरेर देखाउने पक्षमा थिए । अनि ठ्याक्कै साफ च्याम्पियनसिपकै नाममा भएको यो नै पहिलो प्रतियोगिता पनि हो, यसअघिका दुई संस्करण सार्क गोल्डकपको नाममा भएका थिए ।

प्रतियोगितामा कुल ६ टिमको सहभागिता थियो । त्यसमध्ये एउटा समूहमा नेपालसँगै श्रीलंका र पाकिस्तान थिए । अर्को समूहमा भारत, माल्दिभ्स र बंगलादेश थिए । राजु शाक्यको नेतृत्वमा उत्रेको नेपाली टिम सजिलैसँग कम्तिमा पनि सेमिफाइनल पुग्नेमा आशावादी थियो । तर त्यस्तो केही पनि भएन् । नेपाल आफ्नो पहिलो खेलमै पाकिस्तानसँग नमज्जाले २-० को नतिजामा पराजित भयो । अनि श्रीलंकासँग पनि नेपाल ३-१ ले हार्यो । प्रतियोगितामा नेपालका लागि एक सान्त्वना गोल गरेका थिए, दीपक अमात्यले ।

श्रीलंकाको त्यस जितमा रोशन परेराले ह्याट्रिक गरेका थिए । नेपालको प्रदर्शन यति खराव रह्यो की यो प्रतियोगितापछि कप्तान शाक्यले दोहोर्याएर नेपालका लागि खेल्न पाएनन् र उनीसँगै उनको पुस्ताका केही खेलाडीको खेल जीवनमै पूर्णविराम लाग्यो । त्यति मात्र होइन्, प्रशिक्षक भीम थापाले पनि घोषणा गरेका थिए, ‘अबदेखि नेपाली टिमको प्रशिक्षक फेरि सम्हाल्ने छैन् ।’

नेपाल रहेको समूहबाट श्रीलंका र पाकिस्तान सेमिफाइनल पुगे । अर्को समूहबाट भारत र माल्दिभ्सले अन्तिम चारको यात्रा तय गरे ।
माल्दिभ्सका लागि भने यो प्रतियोगिता निकै सुखद रह्यो । टापु नै टापुको सानो देश दक्षिण एसियामा फुटबल शक्तिका रूपमा उदय भएको यो नै पहिलो अवसर थियो । भारत आफैमा बलियो थियो, भारतीय फुटबलमा त्यतिबेला वाइचुङ भुटिया र आइएम विजयन जस्ता खेलाडी चम्किरहेका थिए । सेमिफाइनलमा माल्दिभ्सले श्रीलंकालाई हरायो भने भारतले पाकिस्तानलाई । भारतले फाइनलमा माल्दिभ्सलाई सजिलै ५-१ ले हराएको थियो ।

प्रतियोगिताको कथा यत्तिकैमा सकिन्न । माल्दिभ्स र श्रीलंकाबीचको सेमिफाइनल खेल निकै तनावपूर्ण रह्यो र खेल सकिए लगत्तै दशरथ रंगशालामा हिंसात्मक झगडा भएको थियो । दुवै टिमका खेलाडीले एकअर्का विरुद्ध आक्रमण गरेका थिए । दशरथ रंगशालाको इतिहासमा अन्तर्राष्ट्रिय फुटबलमा झगडा भएको यो नै अन्तिम पटक हो र यस्तो घटना फेरि दोहरिएको छैन ।