काठमाडौं । विश्वकप २०२२ को अन्तिम १६ मा दक्षिण कोरियामाथि ४–१ को सहज जित हासिल गरेपछि ब्राजिली खेलाडीहरुले सबभन्दा पहिला मैदानको बीच भागमा पेले लेखिएको एउटा ठूलो ब्यानर प्रदर्शन गरे । कोलोन क्यान्सरका कारण साओ पाउलोको एउटा अस्पतालमा मृत्युसँग संघर्ष गरिरहेका पेलेको स्वास्थयलाभको कामना गर्दै ब्राजिली खेलाडीले त्यसो गरेका थिए ।
पेलेको स्वास्थ्यअवस्था निक्कै जटिल थियो । अस्पतालबाट उनी ठिक भएर फेरि नफर्कने निश्चित जस्तै थियो । यही कारण ब्राजिली खेलाडीले त्यसरी पेलेसँग ऐक्यबद्धता जनाउँदा पूरा विश्व फुटबल उनको सम्मानमा भावुक बनेको थियो ।
ब्राजिली खेलाडीले पेलेलाई यति धेरै माया र सम्मान गर्नुका कारण छन् ।
१९५८, १९६२ र १०७० मा गरि तीन पटक विश्वकप जित्ने एक्ला कीर्तिमानी ब्राजिली फुटबलका आदर्श पेलेलाई विश्व फुटबलको सर्वोच्च निकाय फिफाले सन् २००० मा सताव्दीका सर्वोत्कृष्ट खेलाडी घोषित गरेको थियो । पेलेले १९५६ देखि १९७७ सम्मको आफ्नो ज्वजल्यमान करियरिमा १२ सयभन्दा बढि गोल गरेका छन् ।
पक्कै पनि उनी विश्व फुटबल इतिहासले पाएकामध्ये मैदानभित्रका सबभन्दा असाधारण खेलाडी हुन् । तर, ब्राजिलका लागि पेलेको परिचय त्यतिमात्र होइन । विश्वकपमा उनले गरेको उच्च प्रदर्शनका कारण पेले विश्वकै पहिलो फुटबल सुपरस्टारका रुपमा स्थापित भए । सँगै मैदानभित्र उनले गरेको योगदानका कारण ब्राजिलले भने विश्वव्यापी रुपमा अमुल्य पहिचान पायो ।
ब्राजिलमा बसेर पत्रकारिता गरिरहेका स्कटिस प्रत्रकार एन्ड्र्यु डनी ब्राजिललाई विश्वमा चिनाउने कामको पूरा जस पेलेलाई दिनुपर्ने विचार राख्छन् । डक्टर सोकरेट्सका लेखक डनीलाई उद्यृत गर्दै एनाडोलु एजेन्सीले लेखेको छ, ‘पेलेभन्दा पहिला ब्राजिलको बारेमा बाँकी विश्वलाई कुनै जानकारी थिएन । १९५० को दशकसम्म धेरै मानिसले नक्सामा ब्राजिललाई भेट्दैनथे । तर पेलेपछि, खासगरि विश्वकप १९७० पछि पूरा विश्वले ब्राजिललाई चिन्यो र फुटबलको सच्चा घरको दर्जा दियो । यो साच्चै नै पेलेले स्थापना गरेको लोभलाग्दो बिरासत हो ।’
आफ्नो जमानामा पेले अदभुत प्रतिभा भएका खेलाडी थिए । यही कारण मैदानमा विपक्षी रक्षकका लागि उनलाई रोक्नु असम्भव जस्तै हुनथयो । डनीका अनुसार पेलेले मैदानभित्र ‘जे पनि’ गर्न सक्थे । यही कारण उनको प्रभाव पनि अपार थियो ।
‘हेड, सट, पास, ड्रिबल, ट्याकल र स्कोर गर्ने सबै काम उनी दुवै खुट्टाले गर्थे । छातीले बल नियन्त्रणमा लिने र पास दिने उनको खुबी तारिफयोग्य थियो । उनमा नेतृत्वदायी क्षमता थियो । मैदानभित्र भिजन र पावरसँगै स्पिड र स्ट्रेन्थ पनि पर्याप्त थियो । समग्रमा भन्दा एउटा राम्रो फुटबलर बन्न चाहिने सबथोक उनमा थियो,’ डनीले अगाडि भनेका छन्, ‘एउटै खेलाडीमा यी सब गुण भएको भनेको पेलेमा मात्र हो । त्यसपछि कोही पनि यस्तो खेलाडी देखिएको छैन । उनी फुटबल जगतमा सबैभन्दा माथि छन् । ब्राजिली फुटबलमा सबैजना उनलाई आदर्श मान्छन् ।
९२ खेलमा ७७ अन्तर्राष्ट्रिय गोल गरेका पेले विश्व फुटबलमा तीन पटक विश्वकप जित्ने एकमात्र खेलाडी हुन् । पहिलो पटक १९५८ मा स्वीडेनमा विश्वकप जित्दा उनी १७ वर्षका मात्र थिए । तीन खेलमा ६ गोल गर्दै आफ्नो देशलाई पहिलो पटक विश्वकप जिताउन महत्वपूर्ण भुमिका निर्वाह गरेपछि उनले विश्वको ध्यान तानेका थिए ।
१९६६ मा दोस्रो खेल दौरान नै उनी नराम्ररी घाइते भए । त्यसपछि प्रतियोगिताका बाँकी खेल खेल्न सकेनन् । तर १९७० को विश्वकप उनी र ब्राजिलका लागि विशेष रहयो । उनी र उनको देशले तेस्रो पटक विश्वकपको उपाधि जित्यो ।
फुटबलको सर्वकालिन महान खेलाडी को भन्ने बहसमा तीन पटकका विश्व विजेताको नाम सधै तानिइरहन्छ । पक्कै पनि महान खेलाडीहरुको बीचमा पनि सबभन्दा माथि रहनका लागि पेले हकदार छन् । अहिलेको दाँजोमा निक्कै कठिन समयमा पनि त्यति धेरै सफलता त्यसका लागि पर्याप्त हुने डनीको बुझाई छ ।
‘मैदान अहिलेजस्तो राम्रो हुँदैनथ्यो । मोजाहरु गरुङ्गा हुन्थे । बुट अहिलेजस्तो नरम हुँदैनथ्यो । बल पनि भारी र गोलाई पनि नमिलेका हुन्थे । पछाडिबाट ट्याकल गर्न र मानिसको मुखमा थुक्न समेत पाइन्थ्यो । मैदानका सबथोक रेकर्ड गर्न २४ वटा क्यामरा तैनाथ हुँदैनथे,’ डनी भन्छन्, ‘पेलेले खेलका लागि बसमा यात्रा गर्नुपर्थ्यो । १० महिनासम्म हप्ताको दुई खेल खेल्नुपर्थ्यो । तर उनीसँग फिजियो वा डाक्टर हुँदैनथे । भर्खरै विश्वकप जितेर सबथोक जित्ने खेलाडीको रुपमा सर्वकालिन महान खेलाडीको बहसमा नाम झन चर्को श्वरमा लिइन थालेका लियोनेल मेसी र पेलेको अवस्था फरक छ । यसकारण पनि फुटबलमा पेलेसँग अरुको तुलना सम्भव छैन । उनी सबभन्दा माथि छन् ।’
