काठमाडौं । मछिन्द्र फुटबल क्लबले एएफसी कपको प्रारम्भिक छनोटमा इन्डियन सुपर लिग (आईएसएल) क्लब मोहन बगान सुपर जायन्टसँग प्रतिस्पर्धा गरेसँगै नेपाली फुटबलको स्तर एकपल्ट पुनः उदाङ्गिएको छ । कमजोर मानिएको भुटानी क्लब पारो एफसीलाई घरेलु मैदानमा हराएपछि मछिन्द्रले दोस्रो चरणमा भारतको मोहन बगानसँग खेल्ने अवसर पाएको थियो ।
कोलकाताको साल्टलेक मैदानमा मछिन्द्रले स्तरीय देखिएको मोहन बगानविरुद्ध कुनै पनि समय दबाब सिर्जना गर्न सकेन । एकपक्षीय खेलमा मछिन्द्र ३–१ ले पराजित भयो । यो हारसँगै मछिन्द्र एएफसी कपको समूह चरण खेल्ने मौकाबाट चुकेको छ ।
कप्तान विशाल श्रेष्ठले मछिन्द्रको पोस्टको जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्दा मोहन बगानसँग ठूलो हारबाट टोली जोगिएको थियो ।
राष्ट्रिय टोलीबाट खेलिरहेका आधा दर्जन र घरेलु लिगमा सानदार प्रदर्शन गरेका विदेशी खेलाडी समेट्दै मछिन्द्रले २३ सदस्यीय टोली बनाएको थियो । कप्तान विशाल श्रेष्ठले मछिन्द्रको पोस्टको जिम्मेवारी कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्दा मोहन बगानसँग ठूलो हारबाट टोली जोगिएको थियो ।
रक्षापंक्तिमा राष्ट्रिय टोलीबाट खेलिसकेका सनिश श्रेष्ठ, छिरिङ गुरुङ, देवेन्द्र तामाङ र अब्बल विदेशी खेलाडी नुरैन करिम रहँदा मछिन्द्रले औसत खेल प्रदर्शन गरेको थियो । मिडफिल्डरमा एरिक विष्ट, आन्द्रेस निआ र आयुष घलानले शतप्रतिशत दिए । मोहन बंगानको उत्कृष्ट रक्षापंक्ति चिर्न प्रशिक्षक किशोर केसीले राष्ट्रिय टोलीका छरिता विमल घर्तीमगरसहित सहिद स्मारक लिगका सर्वाधिक गोलकर्ता आफिज ओलावाले र मेसुके ओलोमोउलाई अग्रपंक्तिको जिम्मेवारी दिएका थिए ।
विश्वकप खेलिसकेका अस्ट्रेलियन स्ट्राइकर ज्यासन कुमिङ्ग्स चम्किएपछि दुई पटकको सहिद स्मारक लिग च्याम्पियन मछिन्द्रको केही चलेन । २८ वर्षीय ज्यासनले पछिल्लो पटक इक्वेडरविरुद्ध मार्चमा खेलेका थिए ।
मेसुकेले दोस्रो हाफमा २–० ले पछि रहँदा फ्रिकिकबाट गोल गर्दै टोलीलाई २–१ को स्थितिमा ल्याएका थिए । तर, विश्वकप खेलिसकेका अस्ट्रेलियन स्ट्राइकर ज्यासन कुमिङ्ग्स चम्किएपछि दुई पटकको सहिद स्मारक लिग च्याम्पियन मछिन्द्रको केही चलेन । २८ वर्षीय ज्यासनले पछिल्लो पटक इक्वेडरविरुद्ध मार्चमा खेलेका थिए । उनले सन् २०२२ को कतार विश्वकप पनि खेलेका छन् ।
पारोविरुद्ध दशरथ रंगशालामा ३–२ को कठिन जित निकालेको मछिन्द्र मोहन बंगानसँग भने निकै कमजोर देखियो । मछिन्द्र सहिद स्मारक लिगको उपविजेता टिम हो । तर, च्याम्पियन चर्च ब्वाइज युनाइटेडसँग एएफसी क्लब लाइसेन्स नहुँदा मछिन्द्रले एएफसी कपको प्लेअफ खेल्ने अवसर पाएको थियो ।
कोलकाताबाट बिहीबार स्वदेश फर्किएका प्रशिक्षक किशोर केसी मोहन बगानविरुद्ध गतिलो प्रतिस्पर्धा दिँदादिँदै फिनिसिङमा चुकेको बताउँछन् । ‘मोहन बगानसँग राम्रो प्रतिस्पर्धा भयो । एउटा इतिहास बोकेको क्लब हरेक खेलमा इतिहास रच्न खेल्छ । हाम्रा सबै खेलाडीले रणनीतिक, शारीरिक, प्राविधिक र उच्च मनोबलका साथ खेले,’ प्रशिक्षक केसीले भने, ‘अलिकति हामीले सेट पिसमा गल्ती गर्यौं । एक काउन्टर अट्याकमा गोल गर्न असफल भयौं । खेलाडीले राम्रो फाइट दिँदा पनि हार्न पुग्यौं । यद्यपि यो खेलले क्लबको मनोबल उच्च पारेको छ । आगामी दिनमा टिम झनै राम्रो बन्ने विश्वास छ,’ केसीले सुनाए ।
अब मोहन बगानले प्लेअफमा बंगलादेशको अबहानी लिमिटेडसँग खेल्ने पक्का भएको छ । यो खेलको विजेताले दक्षिण एसियाको समूह चरणमा प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । समूह चरणमा आईएसएलकै उडिसा एफसी, बंगलादेशको बसुन्धरा किङ्स र माल्दिभ्सको माजिया एससी छन् ।
एक पटक पुनः नेपाली क्लबले एएफसी कपको समूह चरण खेल्ने अवसर गुमाएको छ । एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी)ले एसियाका क्लबबीच दुई फरक प्रतियोगिता गराउँछ । माथिल्लो वरीयताका क्लबहरूले एएफसी च्याम्पियन्स लिग खेल्नेछन् । जहाँ साउदी प्रो लिग, कतार, जापान, दक्षिण कोरिया, इरान, युएई, चीन, हङकङ, अस्ट्रेलियालगायत देशका क्लबहरू हुनेछन् ।
एएफसी कपमा नेपाली क्लबहरूको प्रदर्शन उत्साहपूर्ण छैन । मनाङ मस्र्याङ्दी क्लबले सन् २०१९ मा समूह चरण खेल्नु नै ठूलो उपलब्धि हो ।
तल्लो वरीयतामा रहेकाले एएफसी कपको समूह चरणमा सिधै खेल्नेछन् । नेपालसँगै श्रीलंका, भुटान र पाकिस्तानका क्लबहरूले तल्लो वरीयताको प्रारम्भिक छनोट खेल्नुपर्छ । यी देशका क्लबले प्लेअफ खेलेर समूह चरणमा छनोट हुन्छन् ।
एएफसी कपमा नेपाली क्लबहरूको प्रदर्शन उत्साहपूर्ण छैन । मनाङ मर्स्याङ्दी क्लबले सन् २०१९ मा समूह चरण खेल्नु नै ठूलो उपलब्धि हो । एएफसीले पहिलो पटक प्रतियोगिता आयोजना गर्दा क्लब वरीयता थिएन । त्यसैले कीर्तिमानी आठपल्ट लिग जितेको मनाङले सिधै दक्षिण एसियाली समूह चरणमा खेल्ने अवसर पाएको थियो ।
मनाङले भारतको आईएसएल चेन्नई एफसी र तत्कालीन आई लिग क्लब मिनर्वा पन्जाब तथा बंगलादेशको अबहानी लिमिटेडसँग होम एन्ड अवेको आधारमा प्रतिस्पर्धा गरेको थियो । समूह ‘इ’ मा ६ खेल खेलेको मनाङ २ अंकसाथ पुछारमा रहेको थियो ।
मनाङको कमजोर प्रदर्शनसँगै नेपाली क्लबले सिधै समूह चरण खेल्न पाएका छैनन् । व्यावसायिक बन्न नसकेका नेपाली क्लबहरूले एएफसी क्लब लाइसेन्स पाउन नै ठूलो संघर्ष गर्नुपर्ने हुन्छ । सिजन २०२२–०२३ मा मछिन्द्र, विभागीय टोली त्रिभुवन आर्मी र सशस्त्र प्रहरी बलको एपिएफ क्लबले मात्रै एएफसी क्लब लाइसेन्स पाएका छन् । क्लब व्यावसायिक बन्न र ठूलो आर्थिक जुटाउँदै एएफसी कपको समूह चरण खेल्नु नेपाली क्लबहरूका लागि पहाड उचाल्नु जस्तै बन्ने गरेको छ ।
नेपाली क्लबहरूले एएफसी प्रेसिडेन्ट्स कपको फाइनल खेलेको इतिहास छ । तर, अहिले अन्य देशका क्लबहरू राम्रो हुँदै जाँदा नेपाली क्लबहरुले लाइसेन्स पाउन नै संघर्ष गरिरहनुपरेको स्थिति छ ।
फुटबलका ज्ञाता सन्जिव मिश्र नेपालका क्लबहरूले एसियाली स्तरमा खेल्नका लागि तयारी नै नगरेको बताउँछन् । एएफसी क्लब लाइसेन्स पाउनका लागि नै संघर्ष गरिरहनुपरेको उनी मान्छन् । ‘नेपाली क्लबले एसियालीस्तरमा खेल्नका लागि आवश्यक तयारी नै गरेका छैनन् । एएफसी च्याम्पियन्स लिग नखेले पनि दोस्रो दर्जाको प्रतियोगिता खेल्न राम्रो तयारी गर्नुपर्ने हो । तर, हामी प्लेअफ खेल्नमै सीमित छौं,’ मिश्र भन्छन् ।
नेपाली क्लबहरूले एएफसी प्रेसिडेन्ट्स कपको फाइनल खेलेको इतिहास छ । तर, अहिले अन्य देशका क्लबहरू राम्रो हुँदै जाँदा क्लब लाइसेन्स पाउन नै संघर्ष गरिरहनुपरेको स्थिति छ । ‘एएफसी क्लब लाइसेन्स नवीकरणमै संघर्ष गर्दा क्लबहरूले आम फुटबलप्रेमीले आशा र अपेक्षा गरेअनुसार प्रदर्शन दिन सकेका छैनन्,’ मिश्रको बुझाइ छ ।
सन् २०२१ मा मछिन्द्र पहिलो पटक सहिद स्मारक ‘ए’ डिभिजन लिग च्याम्पियन भए पनि क्लब लाइसेन्स नहुँदा त्रिभुवन आर्मी फुटबल क्लबले एएफसी कपको प्रारम्भिक छनोट खेलेको थियो । दशरथ रंगशालामा श्रीलंकन पुलिसलाई ५–१ ले हराउँदै आर्मी दोस्रो चरणको प्लेअफमा छनोट भयो । तर, आईएसएल टोली बैंगलुरू एफसीसँग ५–० ले पराजित हुँदै आर्मी टिम बाहिरिएको थियो ।
सन् २०२२ मा मछिन्द्रले प्रारम्भिक छनोट खेल्यो । तर, श्रीलंकाको ब्लु स्टारसँग दशरथ रंगशालामा २–१ ले पराजित भएसँगै मछिन्द्र प्रारम्भिक छनोटको दोस्रो चरणमा पुग्नै सकेन ।
|
साँच्चै नेपाली क्लबहरूले भारतीय क्लबसँग प्रतिस्पर्धा गर्न कठिन संघर्ष गर्नुपर्ने अवस्था छ । भारतीय क्लबहरू व्यावसायिक बनेको धेरै भइसक्यो । जसले युरोप र विश्वकप खेलिरहेका खेलाडीहरू अनुबन्ध गर्छन् । नेपाली क्लबलाई छिमेकी भारतीय क्लबको चुनौती पछ्याउन निकै कठिन छ ।
भारतीय क्लब र खेलाडीसँग नेपालका क्लब र खेलाडीको तुलना गर्न नमिल्ने प्रशिक्षक केसी बताउँछन् । ‘नेपाली क्लब र भारतीय क्लबबीच आकाश–जमिनको फरक छ । मोहन बंगानका खेलाडी र नेपाली खेलाडीबीच तुलना गर्नै मिल्दैन । उनीहरू करोडौं कमाउँछन् । फुटबलबाहेक केही सोच्नुपर्दैन । हाम्रोमा त्यो अवस्था छैन’ प्रशिक्षक केसी भन्छन् ।
उनले थपे, ‘आईएसएल टोलीमा अस्ट्रेलियन खेलाडी छन् । युरोपमा खेल्ने खेलाडी छन् । हामीले त प्रतिस्पर्धा गर्नु नै ठूलो कुरा हो । मोहन बगान र मछिन्द्रको तुलना गर्न नै मिल्दैन ।’
क्लब फुटबलसँगै नेपाली राष्ट्रिय टोलीको प्रदर्शन पनि उस्तै छ । नेपाली टोली पनि दक्षिण एसियाबाट बाहिर पुग्न सकेको छैन । हालसम्म दक्षिण एसियाली फुटबलको सबैभन्दा पुरानो प्रतियोगिता साफ च्याम्पियनसिप नै जित्न सकेको छैन ।
|
साफ च्याम्पियनसिपमा एक पटक फाइनलमा पुग्नु नै नेपालको ठूलो उपलब्धि रहँदै आएको छ । विश्वकप छनोट र एसिया कपमा माथिल्लो वरीयताका टोलीसँग बेला मौका खेल्ने अवसर पाउँछ । त्यतिबेला नेपाली फुटबलको स्तर छर्लङ्ग हुन्छ । जहाँ नेपालले ठूलो अन्तरको हार बेहोर्दै आएको छ ।
