काठमाडौं । केही महिनायता नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टोली निकै व्यस्त छ । टोलीले एकपछि अर्को अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिता खेलिरहेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय एक्सपोजरले टोलीको स्तर बढ्ने अपेक्षा गरिए पनि पछिल्ला दुई प्रतियोगिताले नेपालको स्तर छर्लङ्ग पारिदिएको छ ।
नेपालको स्तर बढ्नुको साटो घटिरहेको भान आम क्रिकेट समर्थकलाई पर्न थालेको छ । गत माघ २३ गते नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) ले मोन्टी देसाईलाई नेपाली क्रिकेटको प्रशिक्षण जिम्मेवारी सुम्पेको थियो ।
उनको आगमन नेपाली क्रिकेटका लागि सुखद बन्यो । उनी आउनुअघि नेपालको एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता नै संकटमा परेको थियो । त्यो एकदिवसीय मान्यता जोगाउन आइसिसी विश्वकप लिग २ का बाँकी १२ मध्ये १० खेल जित्नुपर्ने दवाव थियो । नेपालले पराजय भोग्दै आएको स्थितिमा त्यो फलामको च्युरा चपाउनु सरह नै बनिरहेको थियो ।
नेपालले लिग २ मा चामत्कारिक प्रदर्शन गर्यो । अन्तिम १२ मध्ये ११ खेल जित्दै एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता जोगायो भने शीर्ष तीनभित्र रहेर सिधै आइसिसी एकदिवसीय विश्वकप छनोट (ग्लोबल क्वालिफयर) खेल्ने अवसर जुरायो ।
तर, देसाईले आफ्नो जिम्मेवारीलाई कुशलतापूर्वक निर्वाह गर्दै नेपालको एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यतामात्र कायम राख्दै विश्वकपको ग्लोबल क्वालिफायरसम्म पुर्याएका थिए । नेपालले लिग २ मा चामत्कारिक प्रदर्शन गर्यो । अन्तिम १२ मध्ये ११ खेल जित्दै एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता जोगायो भने शीर्ष तीनभित्र रहेर सिधै आइसिसी एकदिवसीय विश्वकप छनोट (ग्लोबल क्वालिफयर) खेल्ने अवसर जुरायो ।
विश्वकप लिग २ सकिएको केही समय पनि नेपालले एसिसी प्रिमियर कपको आयोजना गर्ने अवसर पाएको थियो । नेपाल, ओमान, साउदी अरेबिया, कतार, मलेसिया, युएई, कुवेत, बहराइन, हङकङ र सिंगापुर सहभागी यो प्रतियोगिता एसिसी मेन्स इमर्जिङ टिम्स एसिया कप र एसिया कप छनोटको रूपमा रहेको थियो ।
नेपाली क्रिकेट टोली अपराजित रहँदै प्रतियोगिता विजेता बनेर दुवै प्रतियोगितामा आफ्नो स्थान सुरक्षित गर्न सफल भयो । दुई प्रतियोगिताको प्रदर्शनले नेपाली खेलकुदमा कुरूप बनेको क्रिकेटको रूप विस्तारै निखार आउन थाल्यो ।
बितेका ५ महिना टोलीले गरेको प्रदर्शनले नै त हो समर्थकलाई यतिविघ्न आशावादी बनाएको । टोलीले मैदानमा गरेको प्रदर्शनका आधारमा चुलिएको आशाले सबै विपक्षीविरुद्ध जितको सपना देख्नु स्वाभाविक पनि हो ।
मैदानभित्र अविश्वसनीय रूपमा नेपाली खेलाडीहरू हाबी हुन थाले । मैदानभित्र चौका, छक्का, प्रत्येक बलमा रन, हरेक विकेट र डटबलहरू अनि लगातारको जितले त्यसअघिका निराशाजनक नतिजा बिर्साउन थाल्यो । मैदान बाहिरका सबै बेथिति र विवादका काण्डमाथि त्यही सुखद नतिजाको शृंखलाले पर्दा हालिदियो ।
यही कारण हो, अचेल नेपाली राष्ट्रिय क्रिकेट टिममाथि समर्थकको आशा चुलिन थालेको छ । नेपाली टोली जुनसुकै मैदान र जुन कुनै विपक्षीविरुद्ध मैदान उत्रँदा जितको भोक देख्न समर्थक हिच्किचाउँदैनन् । बितेका ५ महिना टोलीले गरेको प्रदर्शनले नै त हो समर्थकलाई यतिविघ्न आशावादी बनाएको । टोलीले मैदानमा गरेको प्रदर्शनका आधारमा चुलिएको आशाले सबै विपक्षीविरुद्ध जितको सपना देख्नु स्वाभाविक पनि हो ।
समर्थकको त्यही आशामा आइसिसी एकदिवसीय विश्वकप छनोट खेल्न टोली जिम्बावे पुगेको थियो । जहाँ नेपालको प्रदर्शन अपेक्षाअनुसार हुन सकेन । पहिलो पटक एकदिवसीय विश्वकप खेल्ने नेपाली सपना पूरा गर्न टोली सफल भएन । कम्तीमा सुपर सिक्स पुग्ने आशाको यात्रा समूह चरणमै सीमित भयो ।
प्रतियोगितामा नेपालले ६ खेल खेल्दा मात्र दुई जित निकाल्न सक्यो । राम्रो नतिजा निकाल्ने अपेक्षा गरिएको नेपाल १० टोली सहभागी प्रतियोगिताको आठौं स्थानमा रह्यो ।
टोलीमा दीपेन्द्रसिंह ऐरी, करण केसी, सन्दीप लामिछाने, ज्ञानेन्द्र मल्ल, आरिफ शेख जस्ता अनुभवी खेलाडी थिएनन् ।
विश्वकप छनोटमा देखिएका कमीकमजोरी सुधार्ने लक्ष्यसहित एसिसी मेन्स इमर्जिङ टिम्स एसिया कप खेल्न श्रीलंका पुगेको नेपालको प्रदर्शन त्यहाँ झन् खस्कियो ।
प्रतियोगितामा सात टोलीले आफ्नो ‘ए’ टोली पठाउँदा नेपालले मात्र सिनियर टोली पठाएको थियो । टोलीमा दीपेन्द्रसिंह ऐरी, करण केसी, सन्दीप लामिछाने, ज्ञानेन्द्र मल्ल, आरिफ शेख जस्ता अनुभवी खेलाडी थिएनन् । यसले पनि नेपालको प्रदर्शन खस्किएको अनुमान लगाउन सकिन्छ ।
नेपालको समूहमा पाकिस्तान, भारत र युएईका ‘ए’ टोली थिए । पहिलो खेलमा पाकिस्तानसँग नेपालको ब्याटिङ निकै कमजोर रह्यो । निकै खराब सुरुआत गरे पनि नवौं नम्बारमा ब्याटिङ गरेका सोमपाल कामीले ७५ रनको योगदान गरेपछि मात्र नेपाल १ सय ७९ रनको सम्मानजनन योगफलसम्म पुगेको थियो । १ सय ८० रनको लक्ष्य पाकिस्तानले ३२.५ ओभरमा ६ विकेट गुमाएर पूरा गरेको थियो ।
भारतसँगको खेलमा पनि नेपाल निकै निरीह देखियो । यो खेलमा न नेपालको ब्याटिङ सम्झनलायक थियो न त बलिङ नै । कप्तान रोहितकुमार पौडेलेको ६५ रनको मद्दतमा नेपालले १ सय ६७ रनको सामान्य योगफल तयार पारेको थियो । १ सय ६८ रनको लक्ष्य भारतले २२.२ ओभरमा मात्र एक विकेट क्षतिमै भेटेको थियो ।
नेपालले युएईविरुद्ध भने अपेक्षाअनुरुपकै प्रदर्शन गरेको थियो ।
अघिल्ला दुई खेलमा पराजय बेहोरेसँगै समूह चरणबाट बाहिरिइसकेको नेपालले युएईविरुद्ध भने अपेक्षाअनुरुपकै प्रदर्शन गरेको थियो । यद्यपि कुशल भुर्तेलको अलराउन्ड प्रदर्शनमा मात्र नेपाल सान्त्वना जितको हकदार बनेको थियो ।
कुशलले ६ विकेट लिएपछि नेपालले युएईलाई १ सय ५७ रनमै समेटेको थियो । यो खेलमा पनि नेपालको ब्याटिङ भने कमजोर नै देखियो । १ सय ५८ रनको सामान्य लक्ष्य पूरा गर्दा पनि नेपालले २३ ओभर खेल्दा ७ विकेट गुमाएको थियो । ब्याटिङमा पनि कुशलले ७१ रनको योगदान गरेका थिए ।
एसिसी इमर्जिङ टिम्स कपलाई नेपालले एसिया कप तयारीको रूपमा लिएको थियो । जहाँ नेपालले एसियाका शीर्ष टोलीसँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । भारत र पाकिस्तानको सिनियर टोलीसँग नेपालको भेट हुनेछ ।
यी टोलीसँग भिड्न नेपालको अहिलेको तयारीले पक्कै पुग्ने छैन । पछिल्ला दुई प्रतियोगितामा गरेको प्रदर्शनले नेपालको स्तर कहाँ छ भन्ने प्रष्ट पारिदिएको छ । त्यसलाई नेपालले राम्रो तयारी गरेर चिर्न सक्नु पर्दछ । हार नै बेहोरे पनि कम्तीमा चुनौतीपूर्ण खेल पस्कन सक्नुपर्छ ।
नेपाली खेलाडी भारत र पाकिस्तान जस्ता ठूला टोलीसँग प्रतिस्पर्धा गर्न मानसिक रूपमा पनि तयार नभएको जस्तो देखिएको थियो । प्रतियोगितामा नेपालको यी दुई नै मुख्य कमजोरी रह्यो ।
नेपाली राष्ट्रिय टोलीका पूर्व कप्तान पवन अग्रवाल एसिसी इमर्जिङ टिम्स कपमा नेपालको प्रर्दशन औषत रहेको बताउँछन् । ‘प्रतियोगितामा नेपालको प्रर्दशन औषत रह्यो । तीब्रगतीका बलरको सामना गर्न नेपाली ब्याटरलाई निकै गाह्रो भएको थियो,’ अग्रवालले भने ,‘नेपाली खेलाडी भारत र पाकिस्तान जस्ता ठूला टोलीसँग प्रतिस्पर्धा गर्न मानसिक रूपमा पनि तयार नभएको जस्तो देखिएको थियो । प्रतियोगितामा नेपालको यी दुई नै मुख्य कमजोरी रह्यो ।’
नेपालका लागि एसिया कप तयारीका लागि मात्र डेढ महिनाको समय बाँकी छ । भारत र पाकिस्तानको द्वन्द्वका कारण यो स्पर्धा दुई देशमा हुँदै छ । पाकिस्तान र श्रीलंकामा खेल हुनेछ । नेपालले दुवै ठाउँमा गएर खेल्नुपर्नेछ । नेपालले अगस्ट ३० मा पाकिस्तानसँग मुल्तान र सेप्टेम्बर ४ मा श्रीलंकाको क्यान्डीमा भारतसँग समूह चरणको प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । अर्को समूहमा श्रीलंका, अफगानिस्तान र बंगलादेश रहेका छन् । दुवै समूहका शीर्ष दुई–दुई टोली सुपर फोरमा पुग्नेछन् ।
अग्रवाल अहिलेको तयारी एसिया कपमा भारत र पाकिस्तान जस्तो टोलीको सामना गर्नका लागि पर्याप्त नभएको बताउँछन् । ‘नेपालले एसिया कप जस्तो ठूलो प्रतियोगितामा भारत र पाकिस्तानको सामना गर्दैछ । त्यसका लागि नेपालसँग तयारी गर्नका लागि मात्र १५–२० दिनको तयारी पर्याप्त हुँदैन,’ अग्रवालले भने, ‘नेपालमा संरचनागत परिवर्तनको आवश्यकता देखिन्छ । पछिल्लो समय खेलाडीले म्याच एक्स्पोजर पाइरहेका छन् । यो राम्रो पक्ष हो । तर, हामीलाई दीर्धकालिन योजनाको आवश्यकाता छ,’ उनले थपे ।
‘नेपालले एसिया कपको तयारीका लागि श्रीलंकामा १५ दिनको विशेष प्रशिक्षण गर्दैछ । अहिलेको अवस्थामा नेपालले गर्न सक्ने भनेको नै यत्ति हो । भारत र पाकिस्तान जस्ता टोलीविरुद्ध नेपाली खेलाडी मानसिक रुपमा बलियो भएर मैदान उत्रिनुपर्छ ।’
