काठमाडौं । आइसिसी विश्वकप क्रिकेट लिग २ अन्तर्गत त्रिकोणात्मक एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय शृंखलाको अन्तिम खेलमा बिहीबार युएईमाथि डकवर्थ लुइस पद्धतिको आधारमा ९ रनले पराजित गर्दै नेपाल सिधै विश्वकप छनोट (ग्लोबल क्लालिफायर) मा पुगेको छ ।
कीर्तिपुरस्थित त्रिभुवन विश्वविद्यालयको क्रिकेट मैदानमा बिहीबार सकिएको खेलमा युएईले प्रस्तुत गरेको ३ सय ११ रनको लक्ष्य पछ्याएको नेपालले ४४ ओभरमा ६ विकेट गुमाउँदै २ सय ६९ रन बनाएको अवस्थामा खेल रोकिएको थियो । खराब प्रकाशका कारण डकवर्थ लुइसको नियम लगाइएपछि नेपालले खेल जितेको हो ।
नेपालले विश्वकप लिग २ का ३६ खेलबाट ४० अंक बटुल्दै तेस्रो स्थानमा रहरे जुन-जुलाईमा जिम्बावेमा हुने विश्वकप छनोटमा स्थान सुरक्षित गरेको छ ।
नेपालको यो चामत्कारिक प्रदर्शन मात्र एक महिनाको अन्तरालमा आएको हो । गत फागुन २ मा नेपालले घरेलु मैदानमा स्कटल्यान्ड र नामिबियासम्मिलित त्रिकोणात्मक शृंखला सुरु गर्नु अघिसम्म नेपाली क्रिकेटमा आशलाग्दो केही थिएन । एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यताप्राप्त सात देशबीच चलिरहेको तीन वर्ष लामो लिग २ शृंखलामा नेपाल कमजोर स्थितिमा पुगिसकेको थियो ।
विश्वकप लिग २ शृंखलालाई पाँचजना प्रशिक्षकले नेपाली टोली सम्हालिसकेका थिए । कोरोना भाइरस महामारीले नियमित शृंखलाहरु पछाडि धकेलिए । तीनजना कप्तान फेरिए । राष्ट्रिय टोलीभित्रको एकता भताभुङ्ग बिग्रिएको थियो । कप्तान सन्दीप लामिछाने नाबालिग बलात्कार अभियोगमा पुर्पक्षका लागि कारागार पुगेका थिए । नेपाली क्रिकेटको सर्वोच्च निकाय (क्यान) भित्रको गुटगत राजनीति त्यत्तिकै मौलाएको थियो । यिनै कारणबीच राष्ट्रिय क्रिकेट टोलीले खेल जित्न बिर्सिएको थियो ।
फागुन २ अघि नेपालले विश्वकप लिग २ का पछिल्ला १० मध्ये २ दुई खेलमा मात्र जित निकालेको थियो ।
अघिल्ला प्रशिक्षक मनोज प्रभाकरले चार महिनामै राजीनामा दिएपछि माघ २३ मा मोन्टी देशाईले आधिकारीक रूपमा नेपाली टोलीको प्रशिक्षण जिम्मेवारी पाएका थिए ।
देशाईले जिम्मेवारी पाउनुभन्दा १० दिन अघिदेखि टोलीको प्रशिक्षण सम्हालेका थिए । देशाईको आगमनसँगै नेपाली क्रिकेटले पनि कोल्टे फेरेको छ ।
कुनै समय आफ्नो एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता जोगाउन निकै संघर्ष गरिरहेको नेपालले आइसिसी विश्वकप क्रिकेट लिग २ को शीर्ष तीनमा रहँदै सोझो विश्वकप छनोट खेल्ने हैसियत बनाएको छ ।
जम्माजम्मी दुई साताको तयारीपछि नेपाल लिग २ का अन्तिम तीन शृंखलाका १२ एकदिवसीय अन्तर्राष्ट्रिय खेल खेल्नका लागि मैदानमा फर्किएको थियो । नेपाललाई आफ्नो एकदिवसीय मान्यता जोगाउन कम्तीमा ९ खेल जित्नुपर्ने अवस्था थियो । धेरैले यसलाई असम्भवजस्तै मानेका थिए । टोलीको पछिल्ला प्रदर्शन हेर्दा त्यो अनुमान गलत पनि थिएन ।
तर, नेपालले १२ मध्ये १० खेल खेल्दा नेपाल ९ जित निकाल्दै अविश्वसनीय रूपमा एकदिवसीय मान्यता जोगाउन सफल भयो । नेपालले फागुन २ देखि ९ सम्म घरेलु भूमिमा लिग २ च्याम्पियन स्कटल्यान्ड र नामिबियाविरुद्धको शृंखलामा क्लिन स्विप राख्यो ।
यसैगरी फागुन १५ देखि २२ सम्म युएईमा भएको शृंखलामा नेपालले युएई र पपुवा न्युगिनीविरुद्ध ४ मध्ये ३ खेल जित्यो । फागुन २५ देखि चैत २ सम्म कीर्तिपुरस्थित त्रिवि क्रिकेट मैदानमा पपुवा न्युगिनी र युएईमाथि पनि क्लिन स्विप नै कायम राख्यो । नेपालले पछिल्ला १२ मध्ये ११ खेलमा जित निकाल्दै असम्भवजस्तै मानिएको यात्रामा ऐतिहासिक सफलता पाएको छ ।
नेपालले पछिल्ला १२ खेलमा पपुवा न्युगिनीलाई ४, युएईलाई ३ तथा स्कटल्यान्ड र नामिबियालाई समान दुईपल्ट पराजित गरेको छ । नेपाललाई एकमात्र हार चखाउने टोली युएई नै थियो ।
टोलीको जिम्मा पाउँदा भारतका प्रशिक्षक मोन्टी देशाईलाई नेपालका लागि एकदिवसीय मान्यता जोगाउने चुनौती थियो । एकदिवसीय मान्यता जोगिँदा राष्ट्रिय टोलीलाई व्यस्त राख्न र घरेलु क्रिकेट गतिविधिका लागि आर्थिक संकट नहुने तथ्यबारे नेपाल क्रिकेट संघ (क्यान) पनि जानकार थियो ।
त्यसैले क्यानले नेपाली क्रिकेटबारे जानकार देशाईलाई प्रशिक्षकको रूपमा भित्र्याएको थियो । मुख्य प्रशिक्षकको जिम्मेवारी सम्हाल्नु धेरै अगाडिदेखि नै उनी नेपाली क्रिकेटसँग परिचित थिए । सन् २०१४ मा नेपालले ट्वान्टी-२० विश्वकप खेल्दा होस् या सन् २०१६ मा यु-१९ टोलीले विश्वकप खेल्दा देशाईले नेपाली क्रिकेटका लागि सल्लाहकारको भूमिका निभाएका थिए ।
नेपालका लागि बलिङमा सन्दीप लामिछाने, ललितनारायण राजवंशी, कुशल मल्ल, करण केसी, सोमपाल कामी, दीपेन्द्रसिंह ऐरी लगायतका खेलाडीले उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे । ब्याटिङमा आसिफ शेख, कुशल भुर्तेल, भीम सार्की, कप्तान रोहितकुमार पौडेल, कुशल मल्ललगायतका खेलाडीको प्रदर्शन उच्च रह्यो ।
पछिल्ला १२ खेलमा कुशल भुर्तेल र आसिफ शेखले शतक पूरा गरे । कुशलले नामिबिया र आसिफले पपुवा न्युगिनीविरुद्ध शतक प्रहार गरेका थिए । त्यसो त करण केसी, ललित राजवंशी र सन्दीपले एकै खेलमा ५ विकेटको प्रदर्शन पनि दिए । करणले नामिबिया, ललितले युएई र सन्दीपले पपुवा न्युगिनीविरुद्ध ५ विकेट हात पारेका थिए ।
विश्वकप लिग २ मा नेपालका लागि सर्वाधिक रन ओपनर आसिफ शेखले बनाए । उनले प्रतियोगिताका ३० खेलमा एक शतक र सात अर्धशतक मदतले ३३.३५ को औसत तथा ८०.५८ को स्ट्राइक रेटमा ९ सय ३४ रन बनाए । एक सय १० रन बनाउनु आसिफको व्यक्तिगत उत्कृष्ट प्रदर्शन रह्यो ।
विश्वकप लिग २ मा नेपालका लागि सर्वाधिक विकेट लेग स्पिनर सन्दीप लामिछानेले लिए । सन्दीपले ३१ खेलका ३० इनिङ्समा २ सय ८२ ओभर बलिङ गर्दा ४.०४ को इकोनोमीमा १ हजार १ सय ४२ रन खर्चिंदै ७२ विकेट लिए ।
सन्दीप सर्वाधिक विकेट लिनेको सूचीमा ओमानका बिलाल खान (७६) पछि दोस्रो स्थानमा रहे । १६ रन खर्चिएर ६ विकेट लिनु सन्दीपको उत्कृष्ट प्रदर्शन रह्यो ।
खेलाडीहरु टोलीको यो चामत्कारिक प्रदर्शनको मुख्य श्रेय प्रशिक्षक देशाईलाई नै दिन्छन् । नेपाली टोलीमा प्रत्यक्ष संलग्न भएसँगै उनले अपनाएको ‘ह्याप्पी ड्रेसिङ रुम’कै प्रभाव पछिल्लो समय नेपाली क्रिकेटको सफलतासँग जोडिएको मान्न सकिन्छ ।
‘मोन्टी सर आएदेखि निकै सजिलो भएको छ । टोलीको वातावरणदेखि सबै कुरा उहाँले सम्हाल्नुभएको छ । सरले सबै कुरामा स्वतन्त्र छाडिदिनुभएको छ । कसैलाई दबाव दिनुभएको छैन,’ कप्तान रोहित भन्छन् ।
‘सबै खेलाडीलाई सबै कुराका लागि तयार गर्नुु नै मेरो लक्ष्य हो ताकि चाहिएका बेलामा उनीहरुको क्षमता सही ठाउँमा प्रयोग गर्न सकुँ,’ पत्रकार सम्मेलनमा देशाईले भनेका थिए, ‘टोलीमा यस्तो वातावरण बनेको छ कि सबैले चुनौती लिएर खेल्न सक्ने क्षमता बढाएका छन् । राम्रो नतिजा नआएका बेलामा पनि म उनीहरूले गरेको मिहिनेतको कदर गर्छु ।’
विश्वकप छनोट (ग्लोबल क्वालिफायर)
जुन-जुलाईमा जिम्बावेमा हुने विश्वकप छनोटमा १० टोलीको सहभागिता रहनेछ । जसबाट शीर्ष दुई टोलीले भारतमा हुने एकदिवसीय विश्वकपमा स्थान सुरक्षित गर्नेछन् ।
जसमा आइसिसी सुपर लिगका पुछारका पाँच, विश्वकप लिग २ का शीर्ष तीन र प्लेअफ छनोटबाट आएका दुई टोली हुनेछन् । हालसम्म सुपर लिगका पाँचमध्ये दुई टोलीको टुंगो लागिसकेको छ । यहाँबाट जिम्बावे र नेदरल्यान्ड्सले विश्वकप छनोट खेल्ने तय भइसकेको छ ।
अब दक्षिण अफ्रिका, वेस्ट इन्डिज, आयरल्यान्ड्स र श्रीलंकामध्ये तीन टोली सुपर लिगबाट विश्वकप छनोटमा झर्नेछन् । यसैगरी लिग २ को शीर्ष तीनमा रहँदै स्कटल्यान्ड, ओमान र नेपालले छनोटमा स्थान बनाएका छन् । प्लेअफ छनोटबाट आउने दुई टोलीको टुंगो लाग्न बाँकी छ ।
नामिबियामा हुने प्लेअफ छनोटमा ६ टोली सहभागी हुनेछन् । जसमा लिग २ का अन्तिम चार टोली नामिबिया, अमेरिका, युएई र पपुवा न्युगिनी, च्यालेन्ज लिग ‘ए’ को विजेता क्यानाडा तथा ‘बी’ को विजेता जर्सी छन् ।
